Monday, November 30, 2015

Friday, November 13, 2015

Δύση και Αραβικός κόσμος

Palmyra 2007 / © A. Stavridou

Στην ιστορία της Δύσης υπάρχουν αναρίθμητες φρικαλεότητες, τις οποίες η Δύση διέπραξε τόσο εναντίον των άλλων όσο και εναντίον του ίδιου του εαυτού της. Οι φρικαλεότητες όμως δεν αποτελούν προνόμιο της Δύσης. Παντού στον κόσμο υπάρχει συσσώρευση φρίκης, είτε πρόκειται για την Kίνα, την Iνδία, την Aφρική πριν από την αποικιοκρατία, είτε για τους Aζτέκους. H ιστορία της ανθρωπότητας δεν είναι η ιστορία της πάλης των τάξεων. Eίναι η ιστορία των φρικαλεοτήτων - αν και όχι μόνον αυτή. 

Yπάρχει, οπωσδήποτε, ένα θέμα προς συζήτηση: το θέμα του ολοκληρωτισμού. Eίναι ο ολοκληρωτισμός - όπως το νομίζω - η κατάληξη της τρέλας για κυριαρχία ενός πολιτισμού ο οποίος διέθετε τα μέσα εξόντωσης και χρησιμοποίησε την πλύση εγκεφάλου σε τέτοια κλίμακα που ποτέ άλλοτε δεν γνώρισε η Iστορία; Eίναι ο ολοκληρωτισμος ένα διεστραμμένο πεπρωμένο, εγγενές στη σύγχρονη εποχή, με όλες τις αμφισημίες που τη χαρακτηρίζουν; Eίναι, μήπως, κάτι άλλο ο ολοκληρωτισμός; Για τη συζήτησή μας το θέμα αυτό, αν μπορώ να πω, είναι θεωρητικό. Kαι είναι θεωρητικό στο μέτρο που τις φρικαλεότητες του ολοκληρωτισμού η Δύση τις έστρεψε εναντίον των δικών της (των Eβραίων συμπεριλαμβανομένων). Eίναι θεωρητικό στο μέτρο που η φράση «σκοτώστε τους όλους, ο θεός θα ξεχωρίσει τους δικούς του», δεν είναι φράση του Λένιν, αλλά ενός πολύ θεοσεβούμενου χριστιανού δούκα και ελέχθη όχι τον 20ό αλλά το 16ο αιώνα [σημ: λανθασμένη αναφορά του Καστοριάδη - η φράση "Caedite eos. Novit enim Dominus qui sunt eius" είναι πολύ παλαιότερη και ανήκει στον Arnaud Armalic, Καταλανό ηγούμενο  (η Καταλωνία ήταν ένα από τα προπύργια των φανατικών παπικών) που έζησε γύρω στο 1200 και είχε ηγετικό ρόλο στη "σταυροφορία" των παπικών ενάντια στους Καθαρούς της νοτιοδυτικής Γαλλίας - see The massacre at Beziers]. Eίναι θεωρητικό, στο μέτρο που οι ανθρώπινες θυσίες έχουν εφαρμοστεί αφειδώς και σε τακτά χρονικά διαστήματα από τις μη ευρωπαϊκές κουλτούρες κλπ. Tο Iράν του Xομεϊνί οπωσδήποτε δεν είναι προϊόν του Διαφωτισμού.

Yπάρχει όμως κάτι το οποίο αποτελεί την ιδιομορφία, τη μοναδικότητα και το βαρύ προνόμιο της Δύσης: πρόκειται γι' αυτή την κοινωνικο-ιστορική αλληλουχία που ξεκινά στην αρχαία Eλλάδα και αρχίζει ξανά, από το 11ο αιώνα και μετά, στη δυτική Eυρώπη. Aυτή είναι η μόνη στην οποία βλέπουμε να προβάλει ένα πρόταγμα ελευθερίας, ατομικής και συλλογικής αυτονομίας, κριτικής και αυτοκριτικής. H πιο εντυπωσιακή επιβεβαίωση αυτού είναι ακριβώς ο λόγος ο οποίος καταγγέλλει τη Δύση. Διότι στη Δύση έχουμε τη δυνατότητα -τουλάχιστον ορισμένοι από εμάς- να καταγγέλλουμε τον ολοκληρωτισμό, την αποικιοκρατία, το δουλεμπόριο των Mαύρων, την εξόντωση των Iνδιάνων στην Aμερική. Ομως δεν έχω δει τους απογόνους των Aζτέκων, των Iνδών ή των Kινέζων να κάνουν μια ανάλογη αυτοκριτική. Aπεναντίας, βλέπω ότι ακόμη και σήμερα οι Iάπωνες αρνούνται τις θηριωδίες που διέπραξαν κατά το B Παγκόσμιο Πόλεμο.

Οι Άραβες καταγγέλλουν συνεχώς ότι για όλα τα κακά που τους ταλαιπωρούν,  εξαθλίωση, έλλειψη δημοκρατίας, διακοπή της εξέλιξης του πολιτισμού τους κλπ, ευθύνεται η αποικιοκρατία την οποία υπέστησαν από τους Ευρωπαίους.   Ωστόσο, η αποικιοκρατία σε αρκετές αραβικές χώρες διήρκεσε στη χειρότερη περίπτωση 130 χρόνια (αυτό συνέβη στην Αλγερία, 1830-1962). Όμως οι ίδιοι αυτοί Άραβες, πριν από την αποικιοκρατία των Ευρωπαίων, είχαν υποστεί για 5 αιώνες το ζυγό των Τούρκων. H τουρκική κυριαρχία στην εγγύς και τη Μέση Ανατολή αρχίζει τον 15ο αιώνα και τελειώνει το 1918. Αλλά οι Άραβες και οι Τούρκοι κατακτητές τους, που ήταν ομόθρησκοι μουσουλμάνοι, δεν μιλούν ποτέ για την κυριαρχία αυτή [κάποια ενδιαφέροντα στοιχεία δίνει ο T.E. Lawrence στους Επτά Στύλους της Σοφίας (Seven Pillars of Wisdom)].

Πάντως, η εξέλιξη της αραβικής κουλτούρας σταμάτησε το 11ο με 12ο αιώνα, δηλαδή οκτώ αιώνες πριν καν να μπορεί να γίνει λόγος για την κατακτητική επέκταση της Δύσης. Εξάλλου και αυτή η ίδια η αραβική κουλτούρα βασίστηκε στις κατακτήσεις, την εξόντωση και τη λίγο έως πολύ βίαια επιβολή της ισλαμικής θρησκείας στους κατακτημένους πληθυσμούς. Στην Αίγυπτο το 550 μ.X. δεν υπήρχαν Άραβες, όπως δεν υπήρχαν Άραβες, τότε, στη Λιβύη, στην Αλγερία, στο Μαρόκο, στο Ιράκ. Οι Άραβες που βρίσκονται τώρα εκεί είναι απόγονοι των κατακτητών που κυρίευσαν αυτές τις χώρες και που επέβαλαν, με ή χωρίς βία, στους τοπικούς πληθυσμούς τη δική τους θρησκεία. Δεν βλέπω όμως να γίνεται καμία κριτική αυτών των γεγονότων μέσα στο χώρο του αραβικού κόσμου. Κατά τον ίδιο τρόπο μιλάμε, βεβαίως, για το δουλεμπόριο των Μαύρων από τους Ευρωπαίους (16ος αιώνας και εντεύθεν), αλλά δεν μιλάμε ποτέ για το γεγονός ότι το δουλεμπόριο και τη συστηματική υποδούλωση των Μαύρων στην Αφρική τα εγκαινίασαν Άραβες έμποροι (11ος-12ος αιώνας και εντεύθεν), με τη συνενοχή-συμμετοχή, όπως πάντα, βασιλιάδων και φυλάρχων. Επίσης, δεν μιλάμε για το γεγονός ότι η δουλεία δεν καταργήθηκε αυθόρμητα σε καμία ισλαμική χώρα και ότι σε κάποιες από αυτές η δουλεία ισχύει ακόμη και σήμερα. 

Δεν θέλω να πω με κανέναν τρόπο ότι όλα αυτά απαλείφουν τα εγκλήματα που διέπραξαν οι Δυτικοί. Λέω μόνον ότι η ιδιαιτερότητα του δυτικού πολιτισμού έγκειται ακριβώς στην ικανότητά του για αυτο-αμφισβήτηση και αυτοκριτική. Στην ιστορία της Δύσης, όπως και σε όλες τις άλλες ιστορίες, υπάρχουν θηριωδίες και φρικαλεότητες. 

Αλλά, όμως, μόνον η Δύση δημιούργησε την ικανότητα για εσωτερική αμφισβήτηση των ίδιων των θεσμών και των ιδεών της εν ονόματι της λογικής συζήτησης μεταξύ των ανθρώπων, η οποία παραμένει ανοιχτή στο διηνεκές και δεν αναγνωρίζει έσχατο δόγμα.

Κορνήλιος Καστοριάδης 
[Το βαρύ προνόμιο της Δύσης, από τη συλλογή Η άνοδος της ασημαντότητας, 1995]

Thursday, November 12, 2015

Lightbulb Sun


The solar radiation energy absorbed in some form by the Earth's atmosphere, oceans, continents and living organisms in or on them has an average value of 250 watts per square meter. 250 watts correspond to the power of four humble standard lightbulbs. 

Despite its rather modest magnitude this energy, combined with the equally modest greenhouse effect of the terrestrial atmosphere, keeps the average temperature of our planet at 15 degrees centigrade, making life - as we know it - possible on Earth.

Monday, November 9, 2015

White Bird

Maple leaves turning gold, Magome, Japan

White bird,
dreams of the aspen trees,
with their dying leaves,
turning gold

David LaFlamme and Linda LaFlamme [White Bird, 1969]


It's a Beautiful Day - White Bird


Saturday, November 7, 2015

Life on a planet next to a star

The Earth as seen from the Moon - Apollo 8

Life on Earth would be extremely difficult, if not impossible, if our planet were not positioned very precisely in the habitable zone in our solar system, colloquially known as the “Goldilocks zone”. However, even positioned at this optimum distance from the Sun, the behaviour of our star has profound consequences for our lives ... Click here for the complete article


Wednesday, November 4, 2015

επιθυμίες

Οι πειρασμοί του Αγ. Αντωνίου - Μαθητής του Μπρίγκελ του Πρεσβύτερου
National Gallery of Art, Washington DC


Σε αυτόν τον κόσμο υπάρχουν μόνο δύο τραγωδίες. Η μία είναι το να μην αποκτά κανείς αυτό που θέλει, και η άλλη να το αποκτά. Η δεύτερη είναι μακράν η χειρότερη.

Όσκαρ Ουάιλντ



Πρόσεξε τι επιθυμείς, γιατί πάντα θα το βρεις.

Βεδουίνικο γνωμικό


Sunday, October 18, 2015

resist

© Enki Bilal


Resist much, obey little.

Walt Whitman [Leaves of grass, 1855]

Wednesday, October 14, 2015

how is your life today?

how is your life today?


The letters pile up in the hallway
Junk mail and bills from the catalogues
And the neighbours have guessed 'cos I've cancelled the milk
And they don't hear your voice through the walls anymore

How is your life today?

I was kissed on the cheek by a cold mouth
While the taxi was waiting like a getaway car
Each second seems like a lifetime
And the cat it's been staring at me all this time

How is your life today?

Steven Wilson [How is your life today?, 2000]



Porcupine Tree - How is your life today?

Tuesday, October 6, 2015

Trains

The railway, Rannoch Moor, Scotland


Train set and match spied under the blind
Shiny and contoured the railway winds
And I've heard the sound from my cousin's bed
The hiss of the train at the railway head

Always the summers are slipping away

A 60 ton angel falls to the earth
A pile of old metal, a radiant blur
Scars in the country, the summer and her

Always the summers are slipping away
Find me a way for making it stay

When I hear the engine pass
I'm kissing you wide
The hissing subsides
I'm in luck

When the evening reaches here
You're tying me up
I'm dying of love
It's OK

Steven Wilson [Trains, 2002]


Porcupine Tree - Trains

Sunday, October 4, 2015

Little Sputnik




- Sometimes I feel so - I don’t know - lonely. The kind of helpless feeling when everything you’re used to has been ripped away. Like there’s no more gravity, and I’m left to drift in outer space with no idea where I’m going.
- Like a little lost Sputnik?
- I guess so.

Haruki Murakami, Sputnik Sweetheart [1999]





Thursday, October 1, 2015

όταν φιλιούνται δυο

στήλη βασάλτη, Εβρίδες / © I.A. Daglis


Αλλάζει ο κόσμος όταν φιλιούνται δυο
Μεταμορφώνεται, όλα αγιάζουν
Ο σκλάβος βγάζει στους ώμους του φτερά
Παύεις να είσαι ένας ακόμα ίσκιος.

Ζητάω το πρόσωπό σου, ξανά παραληρώ
Βραγιά των γιασεμιών και στην πληγή αλάτι
Αγκάθι του θανάτου, αυγή του φεγγαριού
Γραφή θαλασσινή απάνω στον βασάλτη.

Θανάσης Παπακωνσταντίνου [Ηλιόπετρα, 2014]



Ηλιόπετρα - Σωκράτης Μάλαμας



Tuesday, September 8, 2015

επαναστάσεις

Lenin statue in Moscow "inspiring the Next"

Όλες οι σύγχρονες επαναστάσεις κατέληξαν στην ενίσχυση τού Κράτους. Το 1789 φέρνει τον Ναπολέοντα, το 1848 τον Ναπολέοντα Γ', το 1917 τον Στάλιν, οι ιταλικές ταραχές τού 1920 τον Μουσσολίνι, η δημοκρατία της Βαϊμάρης τον Χίτλερ. Αυτές οι επαναστάσεις, κυρίως μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο πόλεμο που διέλυσε τα απομεινάρια τής ελέω θεού βασιλείας, ισχυρίστηκαν εντούτοις, με μια όλο και μεγαλύτερη θρασύτητα, ότι σκόπευαν να εγκαθιδρύσουν την ανθρώπινη πολιτεία και την αληθινή ελευθερία. Η αυξανόμενη παντοδυναμία του Κράτους τιμώρησε τούτη τη φιλοδοξία. 

Albert Camus [L' homme révolté, 1951]

Friday, August 7, 2015

μικροπράγματα

Fishing nets, Vietnam / Photo by Quang Tran


Από τα μικροπράγματα καταλαβαίνουμε καλύτερα τον χαρακτήρα του ανθρώπου. 
Γιατί στα μεγάλα είναι πιο προσεκτικός και κρύβεται.

Arthur Schopenhauer (Γερμανός φιλόσοφος, 1788-1860)

Monday, August 3, 2015

Ανδρέας Εμπειρίκος

τα πρώτα βήματα του Θανάση μας, Αβινιόν 1992

Είσουν σαν μια σιγή που την διαπερνά ο άνεμος. Το τραύμα σου όμως, το είχα επουλώσει και οι λέξεις που λέγανε, μάς πλησιάσανε τόσο, που και η σιγή και το διάκενο των ημερών πριν γνωρισθούμε, χάθηκαν ολοτελώς. Στο γήπεδο της συναντήσεως μας, που έγινε γήπεδο της αγάπης μας, δεν γειτνιάζουν άλλοι. Είσαι καλή και η καλλονή σου υπερβαίνει τα όρια της πολιτείας, και φθάνει ίσαμε τα κράσπεδα της χθεσινής σου μοναξιάς, που την κατέλυσες εσύ. Ναι, στη γήπεδον, αυτό, δεν γειτνιάζουν άλλοι. Είμαι κοντά σου εγώ και μένω μεσ' τις ελπίδες σου, όπως μένεις μέσα στα βλέφαρα μου, όταν κοιμάμαι. Οι λέξεις των άλλων δεν έχουν σημασία, γιατί χάσαν το ύφος που είχανε πριν γνωρισθούμε, και τα πρόσωπα των άλλων ήρχισαν να μοιάζουν με ξένα πρόσωπα, άγνωστα σε μενα και, ίσως, και για σένα. Ωστόσο τι πειράζει. Το κέλυφος του παρελθόντος έσπασε και βγήκες εσύ, γιομάτη οριστική και με βελούδο που άφησε ημίγυμνο το στήθος σου. Γι' αυτό, τούτο το γήπεδο δεν θα το λησμονήσω ποτέ, θα το αγοράσω, και ποτέ δεν θα το πουλήσω. Γι' αυτό θα σου πω πως είμαι σαν μια πέτρα που την κρατάς εσύ στο χέρι σου. Πέτρα θερμή, παλλόμενη με κάθε καρδιοχτύπι μου, μεσ' στην ηδύτητα της αφής σου. Όταν ξυπνήσουν μέσα της οι αναμνήσεις άλλων ετών, θα φανούν και στους δυο μας, σαν απολιθωμένα χρονικά της ιστορίας, γιατί και οι πέτρες έχουν την ιστορία τους, όπως και η πέτρα που θα κρατάς εσύ στο χέρι σου. Γι' αυτό, τούτο το γήπεδον δεν θα το πουλήσω, μα θα το κρατώ μ' όλες τις πέτρες του, με όλα τα πετράδια, με όλα του τα στολίδια, και ας ψάχνουν οι άλλοι να βρουν ό,τι γυρεύουνε μέσα στη λύδια λίθος τους. Οι μηχανές και τα δρεπάνια του κτήματος μας δεν ηγοράσθηκαν εισέτι. Αλλά τούτο δεν σημαίνει, αγάπη μου, πως το σιτάρι μας δεν θα θεριστή. Θα θεριστή μια μέρα, και οι δρέποντες τους καρπούς θάμαστε πάλι εμείς, χιλιάκις εμείς, με τα χέρια μας απλωμένα επάνω από τους κάμπους μας και επάνω από τις πεδιάδες των παιδιών μας. Ένα παιδί μπορεί να σκύβη κάποτε μέσα στα στάχυα, για να βρη ένα κουμπί η μια χρυσόμυγα απαστράπτουσα, μα αυτό δεν σημαίνει ότι το σιτάρι μας θα μείνει άκοπο. Τίποτα δεν είναι πιο χαρίεν, από τα βήματα των παιδιών που μεγαλώνουν. Τίποτα δεν είναι πιο σαφές, από τα βήματα των όντων που ενηλικιώθηκαν. Τίποτε πιο ωραίο, από την ανάτασι των οφθαλμών και των βραχιόνων ανθρώπων, που, βγάζοντας τα υποκάμισα των, λυτρώνουν τους πόθους των κορμιών των. Και οι πιο ασήμαντες κινήσεις των μπορούν να καρποφορήσουν. Μπορούν να γίνουν εργαστήρια με πρασιές και ανθούς, μέσα στο μένος των αγρών. Αγάπη μου, είπα εργαστήρια. Τα εργαστήρια αυτά θάναι δικά μας και θάναι φωτεινά ιδρύματα, ρόδινα στην όψι τους και ορθοστήλωτα στον βομβό τους, κάθε φορά που θα περνάμε εμείς εμπρός απ' τα κατώφλια τους, ως ερμηνευταί της λειτουργίας των, ή ως θερισταί του πέριξ σίτου, του σίτου που αναθρώσκει από τη γή, όπως αναπηδούν ορμέφυτες κραυγές από τα στόματα πλασμάτων που φρυάττουν. Αγάπη μου, σ'αγαπώ, και θάναι το ταξίδι μας, σαν ανοιξιάτικη πομπή των μύρων.

Γήπεδον, Ανδρέας Εμπειρίκος για τη Μάτση Χατζηλαζάρου, 1945
Γραπτά ή Προσωπική  Μυθολογία, 1936-1946

Για τα 40 χρόνια από τον θάνατο του Ανδρέα Εμπειρίκου (3 Αυγούστου 1975)

Sunday, July 26, 2015

ο πλούτος

άγριες φράουλες στον Όλυμπο

Ο πλούτος μας δε συνίσταται σε αυτά που έχουμε
αλλά σε αυτά που απολαμβάνουμε

Επίκουρος

Sunday, June 21, 2015

Summertime fishing

Για ψάρεμα ... / © Μπάμπης Πυλαρινός

Many men go fishing all of their lives without knowing that it is not fish they are after.

Henry David Thoreau (American writer and philosopher, 1817-1862)




Summer is here:

Eddie Cochran - Summertime blues


Sunday, May 31, 2015

duty to love

© Jacky Chevaux

Si j'avais à écrire ici un livre de morale, il aurait 100 pages et 99 seraient blanches. Sur la dernière, j'écrirais: "Je ne connais qu'un seul devoir et c'est celui d'aimer"

If I had to write a book of ethics, it would be 100 pages long and 99 of them would be blank. On the last page I would write: "I know of only one duty and that is to love"

Albert Camus - Carnets

Saturday, May 30, 2015

Beyond the 100,000 views limit


Blog overview statistics

Audience statistics


Top-10 posts


Audience last month

Friday, May 29, 2015

Saturday, May 9, 2015

Lizard play

Iguana, Tulum (Mexico), 2013

Frozen moment, cold blood time:
the Iguana lady is saying goodbye....
She's not quite ready, she wants to stay,
she wants to be perfect, but not in the way.
He tries to be cautious, one more cigarette,
he wants to be open, but the time
is not yet.

They talk about poetry, life-stories too;
he wants to know if she keeps a pet or two.
She's into lizards, she's into snakes,
he's into trauma - still got the shakes
from a lady who only talked dogs and cats
making love in the alley - she thought like that....
So he doesn't notice he's falling in
to a change in colour of chameleon skin.

And the sun beats down on the baking earth
in the land where the lizards play.
And the tongues flick out - though they want to touch
all the words get in the way.
And it's you and me and it's he and she
and it's everything I say.

Frozen vision,deaf and dumb:
still trying to work out what I've become....
I tried to reach you, I tried to score,
I shot the bolt on the open door...
the secret reaction, base metal to gold,
and all I felt was my blood froze...
I walked on water - I was wearing skis -
and now the water must dance on me.

Anyway, for all that, will you dance with me?
will you dance with me?

And the sun beats down on the baking earth
in the land where the lizards play.
And they shed their skins and at last begin
to find colours for the day.
Will you dance with me?

Peter Hammill - Lizard play (1977)

Van der Graaf - Lizard Play

Friday, May 8, 2015

Astronomy Domine

Saturn by Cassini / © Cassini Imaging Team, SSI, JPL, ESA, NASA

Lime and limpid green, a second scene
A fight between the blue you once knew.
Floating down, the sound surrounds
Around the icy waters underground.
Jupiter and Saturn, Oberon, Miranda and Titania.
Neptune, Titan, Stars can frighten.

Syd Barett - Astronomy Domine (1967)


Pink Floyd - Astronomy Domine

Tuesday, May 5, 2015

Fire ...

Fire / © I.A. Daglis

Some say the world will end in fire,
Some say in ice.
From what I’ve tasted of desire
I hold with those who favor fire.
But if it had to perish twice,
I think I know enough of hate
To say that for destruction ice
Is also great
And would suffice.

Fire and Ice by Robert Frost (American poet, 1874-1963)

Sunday, May 3, 2015

sending a letter

World War Two drawing by George Biddle

I'm sending you a letter
Because I don't think there's much time
Time to clear the cobwebs
Time to bear the crime

It's only a number
It's only a death
Another soldier died in action
The telegram regrets

I'm lying on a stretcher
They're lying to my face
There's no-one left to help me
I'm just a waste of space

It's a matter of moments
I'll be dead before you've read
There's blood on the table
And my back is full of lead

Steve Wilson, Synesthesia (1993)



Porcupine Tree - Synesthesia

Saturday, May 2, 2015

Paradox

© Babis Pylarinos

How wonderful that we have met this paradox. Now we have some hope of making progress.

Niels Henrik David Bohr [Danish physicist, Nobel prize 1922, commenting to observers when an experiment took an unexpected turn]

Wednesday, April 29, 2015

Stars die

The Cat's Eye Nebula: Dying Star Creates Fantasy-like Sculpture of Gas and Dust
© NASA, ESA, HEIC, and The Hubble Heritage Team (STScI/AURA)

The moon shook and curled up like gentle fire
The ocean glazed and melted wire
Voices buzzed in spiral eyes
Stars dived in blinding skies

Stars die. Blinding skies.

Tree cracked and mountain cried
Bridges broke, window sighed
Cells grew up and rivers burst
Sound obscured and sense reversed

Idle mind and severed soul
Silent nerves and begging bowl
Shallow haze to blast a way
Hyper sleep to end the day

Steven Wilson - Stars die (1995)

Porcupine Tree - Stars die

Friday, April 17, 2015

Living With a Star - a vast range of scales


Life on Earth would be extremely difficult, if not impossible, if our planet were not positioned very precisely in the habitable zone in our solar system, colloquially known as the “Goldilocks zone”. However, even positioned at this optimum distance from the Sun, the behaviour of our star has profound consequences for our lives. ‘Living with a Star’ is a challenge for a civilisation that has deployed technologies such as satellites and power grid systems that are vulnerable to particle energy emitted by our Sun. In recent decades, solar-terrestrial physics, the study of the interaction of the Sun with Earth, has been addressing the need to provide Space Weather forecasting to protect such technologies. This endeavour occupies a vast range of scales. The solar system is the largest complex system that mankind can study with in-situ observation. It involves dimensions ranging from the astronomical unit (1 AU = 150,000,000 km, the distance from the Earth to the Sun) to the radius of charged particle motions spiralling around magnetic fields which can be only a few centimetres. On the temporal scale, activity on the Sun varies on the “sunspot cycle” of 11 and 22 years whilst phenomena such as explosive energy events on the Sun and in near-Earth space require study on time scales of seconds.

The complete text is available here:
in "A Voyage Through Scales - The Earth System in Space and Time", European Geosciences Union, pp. 26-31, 2015 (click here for the full article)

Tuesday, April 14, 2015

Δολοφονία του Λίνκολν


Για τα 150 χρόνια από τη δολοφονία του Λίνκολν

United States President Abraham Lincoln was shot on Good Friday, April 14, 1865, while attending the play Our American Cousin at Ford's Theatre in Washington, DC, as the American Civil War was drawing to a close. The assassination occurred five days after the commander of the Confederate Army of Northern Virginia, General Robert E. Lee, surrendered to Lieutenant General Ulysses S. Grant and the Union Army of the Potomac. Lincoln was the first American president to be assassinated.

Ο Λίνκολν ήταν ίσως ο πιο ταπεινής καταγωγής ηγέτης μεγάλου κράτους. Γόνος αγροτών, γεννήθηκε σε μια καλύβα στα τότε όρια των Ηνωμένων Πολιτειών και η εκπαίδευσή του περιορίστηκε σε 18 μήνες μαθημάτων από πλανόδιους δασκάλους και στην κατ' ιδίαν μελέτη. 

Monday, April 13, 2015

The Gardelegen massacre

Under the direction of an American soldier, German civilians from Gardelegen carry wooden crosses to the site where they were ordered to bury the bodies of concentration camp prisoners killed by the SS in a barn just outside the town.

The Gardelegen massacre was a massacre perpetrated by German SS and Luftwaffe troops during World War II. On April 13, 1945, on the Isenschnibbe estate near the northern German town of Gardelegen, the troops forced 1,016 slave laborers who were part of a transport evacuated from the Mittelbau-Dora labor camp into a large barn which was then lit on fire. Most of the prisoners were burned alive; some were shot trying to escape. The crime was discovered two days later by F Company, 2nd Battalion, 405th Regiment, U.S. 102nd Infantry Division, when the U.S. Army occupied the area.
The horrific details: http://en.wikipedia.org/wiki/Gardelegen_massacre

Saturday, April 11, 2015

δος μοι τούτον τον ξένον


Δος μοι τούτον τον ξένον, τον εκ βρέφους ως ξένον,
 ξενωθέντα εν κόσμω.
Δος μοι τούτον τον ξένον, ον ομόφυλοι, μισούντες 
θανατούσιν ως ξένον.
Δος μοι τούτον τον ξένον, 
ον ξενίζομαι βλέπειν 
του θανάτου το ξένον.
Δος μοι τούτον τον ξένον, όστις οίδε ξενίζειν 
τους πτωχούς και τους ξένους.
Δος μοι τούτον τον ξένον, ινα κρύψω εν τάφω,
 ος ως ξένος ουκ έχει 
την κεφαλήν πού κλίνη



Friday, April 10, 2015

πώς σε κηδεύσω Θεέ μου;



Σε τον αναβαλλόμενον το φως, ώσπερ ιμάτιον, καθελών Ιωσήφ από του ξύλου συν Νικοδήμω, και θεωρήσας νεκρόν, γυμνόν, άταφον,ευσυμπάθητον θρήνον αναλαβών,
οδυρόμενος έλεγεν ... πώς σε κηδεύσω, Θεέ μου; ή πώς σινδόσιν ειλήσω; ποίαις χερσί δε προσψαύσω, το σον ακήρατον σώμα; ή ποία άσματα μέλψω, τη ση εξόδω, οικτίρμον;
Μεγαλύνω τα Πάθη σου υμνολογώ και την ταφήν σου, συν τη Αναστάσει, κραυγάζων˙ Κύριε, δόξα σοι.

Δοξαστικό του Εσπερινού της Μεγάλης Παρασκευής


Thursday, April 9, 2015

Ecce Homo

Ecce Homo - Antonio Ciseri

Εισήλθεν ούν εις το πραιτώριον πάλιν ο Πιλάτος και εφώνησε τον Ιησούν και είπεν αυτώ· Σύ εί ο βασιλεύς των Ιουδαίων; απεκρίθη αυτώ ο Ιησούς· Αφ' εαυτού σύ τούτο λέγεις ή άλλοι σοι είπον περί εμού; απεκρίθη ο Πιλάτος· Μήτι εγώ Ιουδαίός ειμι; το έθνος το σόν και οι αρχιερείς παρέδωκάν σε εμοί· τι εποίησας; απεκρίθη Ιησούς· Η βασιλεία η εμή ουκ έστιν εκ τού κόσμου τούτου· ει εκ τού κόσμου τούτου ήν η βασιλεία η εμή, οι υπηρέται αν οι εμοί ηγωνίζοντο, ίνα μη παραδοθώ τοίς Ιουδαίοις· νύν δε η βασιλεία η εμή ουκ έστιν εντεύθεν. είπεν ούν αυτώ ο Πιλάτος· Ουκούν βασιλεύς εί σύ; απεκρίθη Ιησούς· Σύ λέγεις ότι βασιλεύς ειμι εγώ. εγώ εις τούτο γεγέννημαι και εις τούτο ελήλυθα εις τον κόσμον, ίνα μαρτυρήσω τή αληθεία· πάς ο ών εκ της αληθείας ακούει μου της φωνής. λέγει αυτώ ο Πιλάτος· Τί εστιν αλήθεια;
Ιωάννης, 18, 33-39

Ecce Homo - Caravaggio

Tuesday, April 7, 2015

Ο ύπνος του Ήλιου

Ύπνος (αριστερά) και μαγνητικό ξύπνημα (δεξιά) του Ήλιου / © NASA/SDO


Ο ύπνος του μυρίζει πυρκαγιά ...

Είναι βολική σύμπτωση ότι ο στίχος εμφανίζεται στον Ήλιο τον Πρώτο του Οδυσσέα Ελύτη - αλλά σε άλλους ύπνους αναφέρεται, όχι στον μαγνητικό ύπνο του Ήλιου που χαρακτηρίζει το ελάχιστο του ενδεκαετούς κύκλου της περιοδικής έξαρσης και μείωσης της μαγνητικής δραστηριότητας του εγγύτατου στη Γη άστρου. 

Monday, April 6, 2015

The Three Laws of Robotics


In memoriam Isaac Asimov (2 January 1920 – 6 April 1992)

Isaac Asimov introduced the Three Laws of Robotics in his 1942 short story "Runaround". The Three Laws are:

1. A robot may not injure a human being or, through inaction, allow a human being to come to harm.
2. A robot must obey the orders given it by human beings, except where such orders would conflict with the First Law.
3. A robot must protect its own existence as long as such protection does not conflict with the First or Second Law.

Later Asimov also added a fourth, or zeroth, law, to precede the others:

0. A robot may not harm humanity, or, by inaction, allow humanity to come to harm.




Friday, April 3, 2015

PhD Thesis

Those who know the letters see double [twice as much as those who don't]
(Greek inscription at the University of Edinburgh)

Four Obvious Rules for Choosing a Thesis Topic:

1. The topic should reflect your previous studies and experience. It should be related to your completed courses; your other research; and your political, cultural, or religious experience.

2. The necessary sources should be materially accessible. You should be near enough to the sources for convenient access, and you should have the permission you need to access them.

3. The necessary sources should be manageable. In other words, you should have the ability, experience, and background knowledge needed to understand the sources.

4. You should have some experience with the methodological framework that you will use in the thesis. For example, if your thesis topic requires you to analyze a Bach violin sonata, you should be versed in music theory and analysis.

Umberto Eco

Monday, March 30, 2015

θείο Τέλος


Κι εσύ, θείο Τέλος, που όλα επιστρέφουν σε σένα και σβήνουν μέσα σου
Δέξου τα τέκνα σου στην έναστρη αγκαλιά σου, 
Απάλλαξέ μας απ’ τον χρόνο, το πλήθος και τον χώρο, 
Και πρόσφερέ μας την γαλήνη που η ζωή διασάλευσε

Dies Irae
Charles Marie René Leconte de Lisle (1818 – 1894)

Wednesday, March 25, 2015

ο θάνατός σου, η ζωή μου

Υπόλειμμα του υπερκαινοφανούς (supernova) Κασσιόπεια Α
Spitzer/Hubble/Chandra

Κάθε δημιουργία ξεκινά με καταστροφή
Πικάσο

Αν σας έλεγε κανείς ότι στις σχέσεις ανθρώπων και αστεριών ισχύει το ρητό «ο θάνατός σου, η ζωή μου» είμαι βέβαιος πως θα σας φαινόταν παράξενο. Αφού γνωρίζουμε καλά (μας το έχουν διδάξει στα σχολεία, αλλά το καταλαβαίνουμε και μόνοι μας) πως για τουλάχιστον ένα αστέρι – τον Ήλιο – ισχύει ακριβώς το αντίθετο, δηλαδή «η ζωή σου, η ζωή μου».

Πράγματι, χωρίς τον Ήλιο πολύ απλά δεν θα υπήρχαμε. Το εγγύτατο στη Γη αστέρι είναι ο ζωοδότης κάθε μορφής ζωής στον πλανήτη μας. Χάρη στην ακτινοβολία του ευδοκιμούν τα φυτά, και χάρη στην ύπαρξη των φυτών επιβιώνουν τα φυτοφάγα ζώα και ο άνθρωπος. 
Είναι λοιπόν «Ηλίου φαεινότερον», για να χαριτολογήσουμε, ότι το φως το Ήλιου είναι η ζωή μας. Είναι βέβαια αλήθεια πως μαζί με το φως του ο Ήλιος μας στέλνει και κάποια άλλα, όχι τόσο ευεργετικά δωράκια. Για την ακρίβεια θανατηφόρα «δωράκια», από τα οποία μας προστατεύει το μαγνητικό πεδίο της Γης. Αυτό όμως είναι άλλο ζήτημα που θα το πιάσουμε σε μελλοντικό άρθρο.

Ας επιστρέψουμε στον τίτλο μας. Αφού είναι βίωμα και γνώση μας ότι η ζωή ενός πολύ γνωστού, συγκεκριμένου, κοντινού άστρου, είναι η απόλυτη προϋπόθεση για τη ζωή μας, υπάρχει περίπτωση να ισχύει το «ο θάνατός σου η ζωή μου» για κάποια άλλα άστρα; Θα δούμε ότι πράγματι έτσι είναι.

Καταρχάς «θάνατος» και «αστέρια» ακούγεται σαν αντίφαση. Μα, πεθαίνουν τα άστρα; Δεν είναι αιώνια; Ο ίδιος Ήλιος δεν έλαμπε πάνω από τον Όμηρο, τον Θουκυδίδη, τον Πτολεμαίο, τον Παπαδιαμάντη; Με τον ίδιο πολικό αστέρα δεν ρύθμιζαν την πορεία τους οι ναυτικοί αιώνες πριν εφευρεθεί η πυξίδα; «Θάνατος των αστέρων»; Πρόκειται για αστείο ή για παράδοξο; Κι όμως γνωρίζουμε ότι και τα αστέρια πεθαίνουν. Είναι αλήθεια πως η ζωή τους είναι ασύγκριτα πιο μακρόχρονη από τη ζωή των ανθρώπων. Ο άνθρωπος ζει ας πούμε (στην καλύτερη περίπτωση) 100 χρόνια, έναν αιώνα. Ένα συνηθισμένο άστρο ζει 10 δισεκατομμύρια χρόνια… Αυτό σημαίνει πως ένα λεπτό της ζωής ενός άστρου αντιστοιχεί περίπου σε τρεις αιώνες ανθρώπινης ζωής! Πόσο αστεία λοιπόν θα πρέπει να φαντάζει στα μάτια των άστρων η ανθρώπινη πολυπραγμοσύνη, όταν τα πενταετή οικονομικά προγράμματα ισοδυναμούν χρονικά με ένα παίξιμο των βλεφάρων για τον Σείριο.

Ωστόσο και τα άστρα, όπως είπαμε, κάποια στιγμή παίρνουν την κατηφόρα και γερνούν. Και όταν γεράσουν αρχίζουν τη γκρίνια. Τους λείπει το ένα, τους λείπει το άλλο, αλλά ουσιαστικά αυτό που τους λείπει είναι ένα: τα καύσιμα. Τους τελειώνει το υδρογόνο, η βασική, αρχέγονη καύσιμη ύλη των άστρων, η πηγή του συμπαντικού φωτός. Αρχίζουν λοιπόν να καίνε ήλιο, το αμέσως βαρύτερο στοιχείο μετά το υδρογόνο. Το ήλιο με τη σειρά του μετατρέπεται στα βαρύτερα στοιχεία βηρύλλιο και άνθρακα και όταν τελειώσουν τα αποθέματα ηλίου, το άστρο αρχίζει να καίει άνθρακα και να τον μετατρέπει σε ακόμη βαρύτερα στοιχεία. Με αυτόν τον τρόπο δημιουργούνται βαθμιαία τα βαρύτερα στοιχεία οξυγόνο, μαγνήσιο, πυρίτιο, ασβέστιο, κλπ, μέχρι το 26ο χημικό στοιχείο, που είναι ο σίδηρος. 

Κάποια στιγμή κάποιοι ηλικιωμένοι αστέρες μεγάλης μάζας αρχίζουν να καίνε σίδηρο και εκεί είναι που τελειώνουν τη ζωή τους (αντιστρέφοντας τον Έλιοτ) όχι με κλαψούρισμα, αλλά με έκρηξη. Η σύντηξη σιδήρου έχει ως αποτέλεσμα την διάλυση του άστρου μέσω ενός από τα πιο βίαια φαινόμενα στο σύμπαν: την έκρηξη σουπερνόβα, που το όνομά της είναι προϊόν … παρεξήγησης! Nova στα λατινικά σημαίνει «νέα» και αναφέρεται σε αυτό που μοιάζει να είναι ένα πολύ φωτεινό νέο αστέρι. Οι αστρονόμοι του Μεσαίωνα, μη γνωρίζοντας ότι παρατηρούσαν μια έκρηξη που είναι ο θάνατος ενός αστέρα, θεωρούσαν ότι επρόκειτο για την εμφάνιση ενός νέου αστεριού. 

Οι εκρήξεις σουπερνόβα είναι η κύρια πηγή όλων των χημικών στοιχείων που είναι βαρύτερα από το οξυγόνο, και η μοναδική πηγή πολλών σημαντικών στοιχείων. Ο σίδηρος στο αίμα μας, το οξυγόνο που αναπνέουμε, το ασβέστιο στα κόκαλά μας, όλα τα άτομα των κυττάρων του σώματός μας προέρχονται από τον βίαιο θάνατο κάποιων αστέρων, που πεθαίνοντας σκόρπισαν το σώμα τους στα πέρατα του σύμπαντος.

Οφείλουμε λοιπόν το σώμα μας σε νεκρά άστρα: ο θάνατός τους, η ζωή μας.