Σούλι, Μπότσαρης και Αλή Πασάς

Souli, the Kiafa castle / © I.A. Daglis

Για την αποστασία του Γεωργίου Μπότσαρη κατά τη δεύτερη εκστρατεία του Αλή Πασά εναντίον του Σουλίου: «… στρατολογήσαντες λοιπόν δεκαπέντε σχεδόν χιλιάδας μαχητών, ους συγκεντρώσαντες εις τα Ιωάννινα εστράτευσαν επομένως κατά του Σουλλίου τω 1800 έτει Ιουνίου 2… ο Βότζαρης μεθ’ απάσης της οικογενείας του και άλλων εισέτι εβδομήκοντα δραπετεύσας την νύκτα προσέδραμεν εις τον Αλή Πασά· όσα πολεμεφόδια εκ διαφόρων εξωτερικών συνεισφορών είχεν υπό την διατήρησίν του, ανήκοντα εις την κοινότητα, όλα τα παρέδωκεν εις τον εχθρόν και ουχί τη Πατρίδι αυτού, ήτις τον εδόξασεν ως άλλον Θεμιστοκλέα· αλλ’ αυτός, ως άλλος Παυσανίας Σπαρτιάτης, ημαύρωσεν το ένδοξον όνομά του δια της φιλίας των Βαρβάρων… ο δυστυχής Βότζαρης … ηναγκάσθη, ακών εκών να κινηθή κατά της Πατρίδος! όθεν οι υιοί, και γαμβροί του δια ν’ αποφύγωσι την αμείλικτον μήνιν του τυράννου, ενωθέντες μετά των συμφυγάδων Σουλλιωτών και χιλίων προσέτι εκλεκτών Τουρκαλβανών, εκινήθησαν κατά του Σουλλίου· μαθόντες του Βότζαρη το κίνημα οι Σουλλιώται έδραμον ωσεί εκατόν εξήκοντα ν’ αντιπαραταχθώσι κατ’ αυτών, επειδή κατ’ εκείνην την ημέραν της εισβολής του συνέπεσε να συγκροτώνται μάχαι κατά διαφόρους θέσεις, διό και δεν ευρέθησαν πλειότεροι άνεργοι· αρχηγοί τούτων ήσαν ο Φώτος Τζαβέλλας, Γκόγκας Δαγκλής, Κωλέτζης Φωτομάρας, και Βέλλιος Καραμπίνης, οίτινες απαντήσαντες τους εχθρούς κατά το Ραϊδοβούνι, και μάχην συγκροτήσαντες πεισματώδη, τους ενίκησαν, και υπέρ τας δύο ώρας εις τα οπίσω έτρεψαν· επληγώθησαν ακινδύνως εκ μέρους των Σουλλιωτών τέσσαρες, προς αυτοίς δε και ο Γεώργιος Τζαβέλλας, αδελφός του Φώτου, εκ δε των εναντίων εφονεύθησαν εννέα Τούρκοι, και δύω εκ των αποστατών Σουλλιωτών.»

Χριστόφορος Περραιβός [Ιστορία του Σουλλίου και Πάργας, 1857]