...Νά γίνει τό ὄνειρο:
Ν’ ἀνατείλουν δυό ἥλιοι μαζί στό στερέωμα. Ὁ ἕνας τους
μές ἀπ’ τήν ἄβυσσο τοῦ διαστήματος ὅπως πάντα,
κι ὁ δεύτερος
μές ἀπό τήν ἀνθρώπινη ἄβυσσο…
Ἄς ζητήσουμε λίγα ἀπό τό νέο χρόνο. Τήν καλή αντάμωση μόνο.
Ευχές.
[Χειρόγραφη κάρτα του Νικηφόρου Βρεττάκου για την Πρωτοχρονιά 1974]
Θλίβομαι όταν Χριστουγεννιάτικα ακούω "οπαδικά" κηρύγματα. "Εμείς που έχουμε τον Χριστό και ξεχωρίζουμε". Δεν χρησιμοποιούν ακριβώς αυτές τις λέξεις, αλλά αυτό είναι το ουσιαστικό νόημα. Η αυταρέσκεια ζει και βασιλεύει. Εξόχως λυπηρό!
Μια θρησκεία που θέλει να αγκαλιάσει την οικουμένη δεν μπορεί να έχει οπαδικό λόγο, γιατί έτσι αυτοκαταργεί τον οικουμενικό, παναθρώπινο χαρακτήρα της.
Φυσικά το ίδιο ακριβώς ισχύει και για οποιαδήποτε άλλη ιδεολογία που διατείνεται ότι αγωνίζεται για ισότητα, ελευθερία, αδελφοσύνη για όλον τον κόσμο. Όσο ο λόγος της είναι "οπαδικός" (εμείς οι καλοί και εσείς οι κακοί), αυτοδιαψεύδεται.
Μια πραγματικά οικουμενική ιδεολογία έχει μεγάλη ανοιχτή αγκαλιά, όχι κλειστές γροθιές και έπαρση.
Καλά Χριστούγεννα!
Νεάπολη Βοιών Λακωνίας, Παραμονή Χριστουγέννων 1955
Το κύμα είχε κουκουλώσει μάντρες και φυτά, αυλές και ζωντανά.
Όλοι έστρεφαν τα μάτια κατά τον Κάβο-Μαλιά από όπου θα ξεπρόβαλλε το πλοίο της γραμμής. Βράδιαζε… Στο σπίτι μας, που ευωδίαζε, η ατμόσφαιρα ήταν γιορτινή. Ευλογημένες ώρες. Συν τη χαρά ότι είχαμε κοντά τον πατέρα που -λόγω Χριστουγέννων- δεν ταξίδευε.
Εκείνο το απόγευμα, ανήσυχος με τον καιρό, είχε στηθεί από νωρίς στο λιμάνι. Τα παιδιά είχαν τελειώσει με τα κάλαντα, ζεσταίνονταν, ξεκουράζονταν, μα ήταν ακόμη με τις εικόνες της ημέρας στα μάτια.
Ο μόνος ήχος που ακουγόταν στη γειτονιά ήταν το χτύπημα του χαβανόχερου. Ήχος ασημένιος, χαρμόσυνος. Νύχτα προχωρημένη μας ξάφνιασε η σειρήνα του βαποριού. Σαν να αγκομαχούσε. Φαίνεται το καράβι προσπαθούσε να ποδίσει και δυσκολευόταν.
Αργότερα ταραχτήκαμε όταν ακούσαμε την αγωνιώδη φωνή του πατέρα:
«Σπυριδούλα, άνοιξε! Ελάτε. Για το Θεό!»
Έβρεχε κρουνηδόν, η θάλασσα μούγκριζε και ο πατέρας βαστούσε από τους ώμους ένα νεαρό φοβισμένο αντρόγυνο.
«Δεν υπήρχε ούτε τρύπα στο ξενοδοχείο. To αγκαζάρισαν οι Τσιριγώτες μέχρι να καλοσυνέψει…»
«Μαρία τ’ όνομα της κοπέλας, Τεοντόρ του άντρα. Ρουμάνοι. Καλαθάδες. Μόνο κάντε γρήγορα! Το κορίτσι όπου να ‘ναι γεννάει. Σπυριδούλα, ετοίμασε το κρεβάτι κι εσύ, μάνα, τα πρέποντα. Εγώ πάω για τη μαμή».
Στο κρεβάτι των γονιών μου γεννήθηκε το ξένο κοριτσάκι. Εύκολα σαν να το είχε η μάνα αγκαλιά και το απόθεσε στην ασφάλεια και στη ζέστα.
Όταν με άφησαν να τις δω, έλαμπε το μελαχρινό πρόσωπο της Μαρίας, ενώ το μωρό ήταν σαν ανθός. Ο άγνωστος πατέρας έκλαιγε ντροπαλά.
Η γιαγιά έψαλε «Ευφραίνου, Βηθλεέμ, Ευφραθά…» κι εγώ, με μάτια λαμπερά κι ένα ακόμη πιο λαμπερό χαμόγελο, πήγα και ακούμπησα την κούκλα μου, τη Ρόζα, δίπλα στη μάνα που ψιθύριζε γλυκά στο νεογέννητο.
Μόλις ακούστηκαν οι καμπάνες της Άγια- Τριάδας είπα πως θα πετάξω εκεί ψηλά, στη λάμψη των αστεριών! Καλά Χριστούγεννα!!!
Ελένη Σαραντίτη
Ο χορός των μπιζελιών - YouTube
Η εκπομπή «Εδώ Λιλιπούπολη» μεταδιδόταν από το Τρίτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ από τις 19 Δεκεμβρίου του 1977 μέχρι τις 6 Μαΐου του 1980.
Ο μύθος για τον αγώνα Αθηνάς και Ποσειδώνα για την προστασία και την ονομασία της Αθήνας μάλλον είναι προελληνικός (πελασγικός). Βασιλιάς της Αθήνας ήταν ο Κέκροπας. Οι αντίπαλοι ανέβηκαν πάνω στο βράχο της Ακρόπολης, όπου ήρθαν και οι άλλοι δέκα θεοί από τον Όλυμπο για να κάνουν τον δικαστή στη διαφωνία των δυο θεών, ενώ ο Κέκροπας συμμετείχε ως μάρτυρας.
Πρώτος ήρθε ο Ποσειδώνας, στάθηκε στη μέση του βράχου και με την τρίαινα του έδωσε ένα δυνατό χτύπημα στο έδαφος. Αμέσως ξεπήδησε ένα κύμα αλμυρού νερού που σχημάτισε μια μικρή λίμνη που την ονόμασαν "Ερεχθηίδα θάλασσα".
Μετά ήρθε η σειρά της Αθηνάς να παρουσιάσει το δώρο της και φύτεψε μια ελιά πάνω στον βράχο, που ξεπετάχτηκε γεμάτη καρπό. Κατόπιν ο Δίας κήρυξε το τέλος του αγώνα και ζήτησε στους άλλους θεούς να κρίνουν σε ποιον από τους δυο θεούς να δοθεί η πόλη. Παράλληλα ζήτησαν και τη γνώμη του Κέκροπα. Αυτός έριξε μια ματιά γύρω, αλλά όπου να γύριζε, τα μάτια του αντίκριζαν αλμυρό νερό, τις θάλασσες που από παντού έζωναν τη χώρα. Το δέντρο όμως που χάρισε η Αθηνά, ήταν το πρώτο που φύτρωσε σε όλη τη χώρα και ήταν συνάμα για την πόλη η υπόσχεση για δόξα και ευτυχία. Γι' αυτό ο Κέκροπας θεώρησε πως το δώρο της Αθηνάς ήταν πιο χρήσιμο και έτσι της δόθηκε η κυριαρχία της πόλης.
Για την αθηναϊκή προέλευση της ελιάς μιλούν ο Παυσανίας, ο Ηρόδοτος, ο Κλαύδιος Αιλιανός και ο Σοφοκλής.
Ο Δίας όπως τον είδε το διαστημόπλοιο Juno / © NASA
... τόσο ο Κώδικας του Χαμουραμπί όσο και η Αμερικανική Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας ισχυρίζονται ότι περιγράφουν τις οικουμενικές και αιώνιες αρχές της δικαιοσύνης, αλλά σύμφωνα με τους Αμερικανούς όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι, ενώ σύμφωνα με τους Βαβυλωνίους οι άνθρωποι είναι αναμφισβήτητα άνισοι ... Τόσο ο Χαμουραμπί όσο και οι Αμερικανοί Πατέρες του Έθνους φαντάστηκαν μια πραγματικότητα που ορίζεται από οικουμενικές και αμετάβλητες αρχές, όπως η ισότητα ή η ιεραρχία. Ωστόσο, το μοναδικό μέρος όπου υπάρχουν τέτοιες αρχές είναι η γόνιμη φαντασία των σάπιενς και οι μύθοι που επινοούν και αφηγούνται ο ένας στον άλλον. Οι αρχές αυτές δεν έχουν καμία αντικειμενική εγκυρότητα.
Για εμάς είναι εύκολο να δεχτούμε ότι ο διαχωρισμός των ανθρώπων σε "ανώτερους" και "κατώτερους" είναι πλάσμα της φαντασίας. Ωστόσο, η ιδέα ότι όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι είναι επίσης μύθος. Με ποια έννοια είναι όλοι οι άνθρωποι ίσοι μεταξύ τους; Υπάρχει άραγε κάποια αντικειμενική πραγματικότητα, έξω από την ανθρώπινη φαντασία, στην οποία είμαστε πραγματικά ίσοι; Είναι μήπως όλοι οι άνθρωποι ίσοι βιολογικά; ...
Yuval Noah Harari (Sapiens - Μια σύντομη ιστορία του Ανθρώπου)
Le Baiser de l’Hôtel de Ville
Credit: Atelier Robert Doisneau, 2016
A kiss is a lovely trick designed by nature to stop speech when words become superfluous.
Ingrid Bergman
As Mankind becomes more liberal, they will be more apt to allow that all those who conduct themselves as worthy members of the community are equally entitled to the protections of civil government. I hope ever to see America among the foremost nations of justice and liberality.
George Washington
Το Αιγαίο στην Ανάφη
Τα ταξίδια είναι επεκτάσεις της ζωής μας. Λειτουργούν πολλαπλασιαστικά, δηλαδή προσθέτουν ζωές στη ζωή μας, επειδή είναι βιώματα σε διαφορετικό χωροχρόνο. Ναι, δεν είναι απλώς ο άλλος χώρος που τα χαρακτηρίζει, αλλά και ο άλλος χρόνος. Στο ταξίδι, είτε γίνεται στην άλλη άκρη του πλανήτη, είτε στο κοντινό βουνό, περιγιάλι, φαράγγι, χωριό, αφήνουμε τον χρόνο που καθορίζει την καθημερινότητά μας, και ζούμε σε έναν άλλο χρόνο, άχρονο! Ο διαφορετικός χρόνος είναι ίσως πιο πολύτιμος και από τον διαφορετικό χώρο: απλώνει τη ζωή μας και της δίνει άλλον αέρα. Αρκεί φυσικά να γίνουμε συνένοχοι αυτής της διαφυγής.
Ο μέγας σουρεαλιστής Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης έλεγε ότι στο ταξίδι «Έναν έχεις πάντα σκοπό. Τη συνάντηση με το θαύμα που πέρα από κάθε ταλαιπωρία και εκμηδένιση του ιδιωτικού σχήματος, σου επιτρέπει να δεις την αιωνιότητα απ’ αντίκρυ, όπως ο Κολόμβος είδε στο Νησί της Αγίας Τριάδας τη δίνη, που σχημάτιζαν αντίπερα οι εκβολές του μεγάλου ποταμού».
2. Anything that’s invented between when you’re fifteen and thirty-five is new and exciting and revolutionary and you can probably get a career in it.
3. Anything invented after you’re thirty-five is against the natural order of things.
Douglas Adams [The Salmon of Doubt, 2002]
Manuscript of the poem “Waiting for the Barbarians” on both sides of a ruled sheet.
Notes in English in the margin. From the Onassis Cavafy Archive.
What are we waiting for, assembled in the forum?
The barbarians are due here today.
Why isn’t anything going on in the senate?
Why are the senators sitting there without legislating?
Because the barbarians are coming today.
What’s the point of senators making laws now?
Once the barbarians are here, they’ll do the legislating.
Why did our emperor get up so early,
and why is he sitting enthroned at the city’s main gate,
in state, wearing the crown?
Because the barbarians are coming today
and the emperor’s waiting to receive their leader.
He’s even got a scroll to give him,
loaded with titles, with imposing names.
Why have our two consuls and praetors come out today
wearing their embroidered, their scarlet togas?
Why have they put on bracelets with so many amethysts,
rings sparkling with magnificent emeralds?
Why are they carrying elegant canes
beautifully worked in silver and gold?
Because the barbarians are coming today
and things like that dazzle the barbarians.
Why don’t our distinguished orators turn up as usual
to make their speeches, say what they have to say?
Because the barbarians are coming today
and they’re bored by rhetoric and public speaking.
Why this sudden bewilderment, this confusion?
(How serious people’s faces have become.)
Why are the streets and squares emptying so rapidly,
everyone going home lost in thought?
Because night has fallen and the barbarians haven't come.
And some of our men just in from the border say
there are no barbarians any longer.
Now what’s going to happen to us without barbarians?
Those people were a kind of solution.
Constantine P. Cavafy, "Waiting for the Barbarians" (1900) - translated by Edmund Keeley
Constantine Cavafy, the most distinguished Greek poet of the 20th century, was born on April 29, 1863 and died on April 29, 1933.
Ἀναστάσεως ἡμέρα, καὶ λαμπρυνθῶμεν τῇ πανηγύρει, καὶ ἀλλήλους περιπτυξώμεθα. Εἴπωμεν ἀδελφοί, καὶ τοῖς μισοῦσιν ἡμᾶς· Συγχωρήσωμεν πάντα τῇ Ἀναστάσει, καὶ οὕτω βοήσωμεν· Χριστὸς ἀνέστη ἐκ νεκρῶν, θανάτῳ θάνατον πατήσας, καὶ τοῖς ἐν τοῖς μνήμασι, ζωὴν χαρισάμενος.
Θάνατος είναι ο φόβος που σου λέει δεν μπορείς, δεν αντέχεις δεν αξίζεις.
Ανάσταση είναι ο Χριστός που σου φωνάζει, μπορείς, αξίζεις, γίνεται να τα καταφέρεις.
Θάνατος είναι η απειλή της απελπισίας που σου λέει έως εδώ, τέλος.
Ανάσταση είναι ο Χριστός που σου λέει τίποτε δεν τελείωσε, όλα μπορούν να αρχίσουν πάλι, είσαι αιώνιος.
Θάνατος είναι η άρνηση της ζωής. Η καθημερινή δολοφονία των στιγμών μας.
Ανάσταση είναι ο Χριστός που χαρίζει άφθονη ζωή, φως και χαρά, μεταμορφώνει την καθημερινότητα σε ευχαριστία και ευγνωμοσύνη για ότι ζούμε, ότι λαμβάνουμε, ότι υπάρχει τώρα και αιώνια.
Θάνατος είναι ο φόβος να είμαστε ο εαυτός μας.
Ανάσταση είναι να συνδεθούμε με εκείνο που θέλησε ο Θεός να είμαστε και να γίνουμε.
Θάνατος είναι ο φόβος να ζήσουμε γιατί μπορεί να πονέσουμε.
Ανάσταση είναι ο Χριστός που σου λέει ότι κάθε Σταυρός μπορεί να γίνει Φως, κάθε τραύμα θαύμα.
Ζήσε σαν να μην υπάρχει θάνατος.
Ζήσε προτού πεθάνεις για να μην πεθάνεις όταν πεθάνεις.
Λέγε θα ζήσω κι ας νιώθεις ότι «πεθαίνεις», είσαι αιώνιος.
Φοβάσαι τον θάνατο γιατί δεν γνωρίζεις την Ανάσταση.
Φοβάσαι τον θάνατο γιατί τρέμεις την ζωή.
Φοβάσαι τον θάνατο γιατί δεν ζεις εσύ.
Επίτρεψε στο Θεό να ονειρευτεί μέσα σου νίκες και Αναστάσεις.
Επίτρεψε στο Θεό να σε βγάλει από το μνήμα των φόβων σου, να αναστήσει τις επιθυμίες της καρδιάς σου.
Πίστεψε ότι μπορείς, αξίζεις και θέλεις να γευτείς την Χαρά της Ανάστασης.
π. Λίβυος
Κι ἄν ἀκόμη δέν ἤξερα (ἄν
μοῦ ἦταν ἀόρατος)
Θά μού ‘φτανε μόνον
ἕνα λουλούδι
νά μαντέψω ὅτι κάποιος
ἥλιος ὑπάρχει
ψηλά στό στερέωμα.
Νικηφόρος Βρεττάκος [Επιφανής Μαρτυρία]
Καρφωμένα στ’ αγριόξυλο του σταυρού,
Σχηματίζουν μι’ αμβλεία γωνία.
Είναι τα ίδια γόνατα που προβάτιζαν, παίζοντας, γύρω
Απ’ το κόκκινο φουστάνι της μάνας του,
Όταν ήτανε βρέφος δέκα μηνών.
Που αργότερα, έφηβος, τ’ ακούμπαγε κάτω
στη γη πριονίζοντας το ξύλο ενός κέδρου.
Που λύθηκαν κι έπεσαν, ένας σωρός,
-μια νύχτα που η άνοιξη ήταν αβάσταγη
και μύριζε η γης κι ο ουρανός λεμονάνθιστο
Όρος των Ελαιών.
Κι είναι ακόμη τα γόνατα που κάθιζε,
αμίλητος, δυο δυο τα παιδιά κι απλώνοντας
δίπλα του, πάνω στη γη, το απέραντο χέρι
του, τα φίλευεν ένα λουλουδάκι κομμένο
απ’ τον πλούτο του σύμπαντος.
Νικηφόρος Βρεττάκος [Τα γόνατα του Ιησού]
Why is the sea salty? Some say, because of the sharks' tears:
Video (Haifisch by Rammstein, 2010)
Und der Haifisch der hat Tränen
Und die laufen vom Gesicht
Doch der Haifisch lebt im Wasser
So die Tränen sieht man nicht
In der Tiefe ist es einsam
Und so manche Zähre fließt
Und so kommt es dass das Wasser
In den Meeren salzig ist
However, despite the lyrical perception of Rammstein, the actual reason the sea is salty is because it is very old. Oceans on Earth have existed for a very long time; therefore lots of salts were added to the water at a time when gases and lava were spewing from increased volcanic activity. The carbon dioxide dissolved in water from the atmosphere forms weak carbonic acid which dissolves minerals. When these minerals dissolve, they form certain chemical compounds, such as sodium chloride, magnesium sulfate, potassium nitrate, and sodium bicarbonate, which make the water salty. While water evaporates from the ocean, the salt gets left behind. Also, rivers drain into the oceans, bringing in additional ions from rock that was eroded by rainwater and streams.
Most lakes tend not to be salty, because water often leaves lakes to continue its trip toward the sea. A drop of water may remain in a lake for at most several decades, while a drop of water may remain in the ocean for 100-200 million years!
Si muero,
dejad el balcón abierto.
El niño come naranjas.
(Desde mi balcón lo veo).
El segador siega el trigo.
(Desde mi balcón lo siento).
¡Si muero,
dejad el balcón abierto!
Federico García Lorca, Despedida, in Canciones (1921-1924)
If I die,
Leave the balcony open.
The boy is eating oranges.
(From my balcony I hear him.)
The reaper scythes the wheat.
(From my balcony I feel it.)
If I die,
Leave the balcony open!
Federico García Lorca, Farewell, in Songs (1921-1924)
