Justice and liberality

As Mankind becomes more liberal, they will be more apt to allow that all those who conduct themselves as worthy members of the community are equally entitled to the protections of civil government. I hope ever to see America among the foremost nations of justice and liberality.

George Washington

Ναυμαχία της Σαλαμίνας

Ω παίδες Ελλήνων, ίτε, ελευθερούτε πατρίδ’, ελευθερούτε δε παίδας, γυναίκας, θεών τε πατρώων έδη, θήκας τε προγόνων νυν υπέρ πάντων αγών.

Εμπρός, τέκνα των Ελλήνων, ελευθερώστε την πατρίδα, ελευθερώστε τα παιδιά σας, τις γυναίκες σας, τα ιερά των πατρογονικών θεών σας, τους τάφους των προγόνων σας τώρα ο αγώνας είναι για τα πάντα.

Ο παιάνας των Ελλήνων στη ναυμαχία της Σαλαμίνας, όπως τον αναφέρει ο Πέρσης αγγελιοφόρος στον στίχο 402 της τραγωδίας "Πέρσες" - το σπουδαιότερο αντιπολεμικό έργο του Αισχύλου. Θεωρείται η παλαιότερη σωζόμενη τραγωδία. Επίσης είναι η πρώτη τραγωδία που αντλεί τη θεματολογία της από ιστορικά γεγονότα (και μάλιστα μόνο κατά επτά χρόνια προγενέστερα από την παρουσίασή της στο κοινό): πραγματεύεται την οδύνη των Περσών όταν πληροφορούνται για τη συντριπτική ήττα τους στη Σαλαμίνα.

Sourdough

 Today's sourdough loaf

Future archaeologists of the internet will unearth a fascinating shift in digital content in early 2020. Before this turning-point, social media were cluttered with videos of cats doing cute things. Now they are dominated by pictures of sourdough loaves doing nothing.

from "Sourdough economics: no need to knead", The Economist, 11 July 2020

The Dresden bombing in February 1945

Dresden, 1945, view from the city hall (Rathaus) over the destroyed city

The bombing of Dresden was a British/American aerial bombing attack on the city of Dresden, the capital of the German state of Saxony, during World War II. In four raids between 13 and 15 February 1945, 722 heavy bombers of the British Royal Air Force (RAF) and 527 of the United States Army Air Forces (USAAF) dropped more than 3,900 tons of high-explosive bombs and incendiary devices on the city. The bombing and the resulting firestorm destroyed more than 1,600 acres (6.5 km2) of the city centre. An estimated 22,700 to 25,000 people were killed, although larger casualty figures have been claimed.
https://en.wikipedia.org/wiki/Bombing_of_Dresden_in_World_War_II

το όπιο του λαού

Josef Stalin (center) and Soviet secret-police head Nikolai Yezhov (right) walk near Moscow in 1937, the same year Yezhov signed Order No. 00447, which began the Great Terror

Η θρησκεία «είναι το όπιο του λαού», είπε ο Μάρξ. «Το όπιο του λαού είναι η επανάσταση, όχι η θρησκεία», είπε η Simone Weil. Το πρώτο: μάθημα για αρχάριους. Το δεύτερο: μάθημα για προχωρημένους. 

Ζήσιμος Λορεντζάτος [Collectanea, 2009]

Τέλλος Άγρας

Ο Τέλλος Άγρας με συμπολεμιστές του στη λίμνη των Γιαννιτσών

Νέμας μάικα, ζλάτνο τσέτνο, να τα πλάτσι; (Δεν έχεις μάνα, γλυκό παιδί, για να σε κλάψει;)
Νέμας σέστρα, ντα τα ζάλια; (Δεν έχεις αδερφή, να σε πενθήσει;)
Κάκβα ιζλαζάγια; (Πώς σε ξεγέλασαν;)
Κάκβα ντονισέα ντα βα ουμπέσατ να ουρέχουτ; (Πώς σ' έφεραν εδώ και σε κρέμασαν στην καρυδιά;)
Ντα βα ντόνσατ να τσούζντι μέστου (να σε φέρουν σε ξένη γη)
τσούζντι μάικι ντα πλάκατ (ξένες μάνες να σε κλάψουν)
τσούιντι σέστρι ντα βα ρέντατ. (ξένες αδερφές να σε μοιρολογήσουν)

Σλαβόφωνο μοιρολόι για τον θάνατο του Τέλλου Άγρα, που με ύπουλο τρόπο συνελήφθη από κομιτατζήδες και απαγχονίστηκε μαζί με τον Αντώνη Μίγγα στις 7 Ιουνίου 1907, σε μια καρυδιά μεταξύ των χωριών Τέχοβο (Καρυδιά) και Βλάδοβο (Άγρας).

Ο Τέλλος Άγρας καταγόταν από τους Γαργαλιάνους Μεσσηνίας και το πραγματικό του όνομα ήταν Σαράντος Αγαπηνός. 

Ο πρώτος άνθρωπος στο έρεβος του διαστήματος

Σαν σήμερα πριν από 55 χρόνια: για πρώτη φορά άνθρωπος στο διάστημα

Το έρεβος του διαστήματος είναι το φυσικό έσχατο όριο τού ανθρώπου. Έξω από το προστατευτικό κουκούλι της γήινης ατμόσφαιρας, το ανθρώπινο σώμα αδυνατεί να επιβιώσει χωρίς τεχνητή υποστήριξη. Ακόμη και για τις τεχνολογικές διατάξεις της ανθρωπότητας, το διάστημα είναι ένα εξόχως εχθρικό περιβάλλον, που αποτελεί πρόκληση για τη λειτουργία τους. Οι ακραίες θερμοκρασίες (εξαιρετικά υψηλές ή, συνηθέστερα, εξαιρετικά χαμηλές), η πολύ υψηλή ηλεκτρομαγνητική και σωματιδιακή ακτινοβολία, η απουσία βαρύτητας και ατμοσφαιρικής πίεσης, είναι συνθήκες «εξωτικές» όχι μόνο για τη ζωή αλλά και για τις μηχανές. Το διάστημα είναι το αποκορύφωμα των πιο ακραίων συνθηκών. Επιπλέον υπάρχει ανάγκη αυτονομίας, καθώς η καθοδήγηση, συντήρηση, επιδιόρθωση, τροφοδότηση στο διάστημα είναι από εξαιρετικά δύσκολη έως αδύνατη.

Είναι συνεπώς απολύτως κατανοητό ότι η πιο πολύπλοκη μέχρι σήμερα ανθρώπινη κατασκευή είναι ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός, ο οποίος εκτός από επιστημονικά όργανα και πειράματα, φιλοξενεί – επί μονίμου βάσεως – και ανθρώπους. Οι διαστημικές αποστολές, ιδιαίτερα αν είναι επανδρωμένες, απαιτούν τη συνεργασία κάθε επιστημονικής ειδικότητας που μπορείτε να φανταστείτε. Κάτω από αυτό το πρίσμα μπορούν να θεωρηθούν ως η κορωνίδα της ανθρώπινης δραστηριότητας ...

Η συνέχεια στο άρθρο 
"Η πτήση του Γιούρι Γκαγκάριν: Ο πρώτος άνθρωπος στο έρεβος του διαστήματος"
στο ιστολόγιο SpaceGates

Δύση και Αραβικός κόσμος

Palmyra 2007 / © A. Stavridou

Στην ιστορία της Δύσης υπάρχουν αναρίθμητες φρικαλεότητες, τις οποίες η Δύση διέπραξε τόσο εναντίον των άλλων όσο και εναντίον του ίδιου του εαυτού της. Οι φρικαλεότητες όμως δεν αποτελούν προνόμιο της Δύσης. Παντού στον κόσμο υπάρχει συσσώρευση φρίκης, είτε πρόκειται για την Kίνα, την Iνδία, την Aφρική πριν από την αποικιοκρατία, είτε για τους Aζτέκους. H ιστορία της ανθρωπότητας δεν είναι η ιστορία της πάλης των τάξεων. Eίναι η ιστορία των φρικαλεοτήτων - αν και όχι μόνον αυτή. 

Yπάρχει, οπωσδήποτε, ένα θέμα προς συζήτηση: το θέμα του ολοκληρωτισμού. Eίναι ο ολοκληρωτισμός - όπως το νομίζω - η κατάληξη της τρέλας για κυριαρχία ενός πολιτισμού ο οποίος διέθετε τα μέσα εξόντωσης και χρησιμοποίησε την πλύση εγκεφάλου σε τέτοια κλίμακα που ποτέ άλλοτε δεν γνώρισε η Iστορία; Eίναι ο ολοκληρωτισμος ένα διεστραμμένο πεπρωμένο, εγγενές στη σύγχρονη εποχή, με όλες τις αμφισημίες που τη χαρακτηρίζουν; Eίναι, μήπως, κάτι άλλο ο ολοκληρωτισμός; Για τη συζήτησή μας το θέμα αυτό, αν μπορώ να πω, είναι θεωρητικό. Kαι είναι θεωρητικό στο μέτρο που τις φρικαλεότητες του ολοκληρωτισμού η Δύση τις έστρεψε εναντίον των δικών της (των Eβραίων συμπεριλαμβανομένων). Eίναι θεωρητικό στο μέτρο που η φράση «σκοτώστε τους όλους, ο θεός θα ξεχωρίσει τους δικούς του», δεν είναι φράση του Λένιν, αλλά ενός πολύ θεοσεβούμενου χριστιανού δούκα και ελέχθη όχι τον 20ό αλλά το 16ο αιώνα [σημ: λανθασμένη αναφορά του Καστοριάδη - η φράση "Caedite eos. Novit enim Dominus qui sunt eius" είναι πολύ παλαιότερη και ανήκει στον Arnaud Armalic, Καταλανό ηγούμενο  (η Καταλωνία ήταν ένα από τα προπύργια των φανατικών παπικών) που έζησε γύρω στο 1200 και είχε ηγετικό ρόλο στη "σταυροφορία" των παπικών ενάντια στους Καθαρούς της νοτιοδυτικής Γαλλίας - see The massacre at Beziers]. Eίναι θεωρητικό, στο μέτρο που οι ανθρώπινες θυσίες έχουν εφαρμοστεί αφειδώς και σε τακτά χρονικά διαστήματα από τις μη ευρωπαϊκές κουλτούρες κλπ. Tο Iράν του Xομεϊνί οπωσδήποτε δεν είναι προϊόν του Διαφωτισμού.

Yπάρχει όμως κάτι το οποίο αποτελεί την ιδιομορφία, τη μοναδικότητα και το βαρύ προνόμιο της Δύσης: πρόκειται γι' αυτή την κοινωνικο-ιστορική αλληλουχία που ξεκινά στην αρχαία Eλλάδα και αρχίζει ξανά, από το 11ο αιώνα και μετά, στη δυτική Eυρώπη. Aυτή είναι η μόνη στην οποία βλέπουμε να προβάλει ένα πρόταγμα ελευθερίας, ατομικής και συλλογικής αυτονομίας, κριτικής και αυτοκριτικής. H πιο εντυπωσιακή επιβεβαίωση αυτού είναι ακριβώς ο λόγος ο οποίος καταγγέλλει τη Δύση. Διότι στη Δύση έχουμε τη δυνατότητα -τουλάχιστον ορισμένοι από εμάς- να καταγγέλλουμε τον ολοκληρωτισμό, την αποικιοκρατία, το δουλεμπόριο των Mαύρων, την εξόντωση των Iνδιάνων στην Aμερική. Ομως δεν έχω δει τους απογόνους των Aζτέκων, των Iνδών ή των Kινέζων να κάνουν μια ανάλογη αυτοκριτική. Aπεναντίας, βλέπω ότι ακόμη και σήμερα οι Iάπωνες αρνούνται τις θηριωδίες που διέπραξαν κατά το B Παγκόσμιο Πόλεμο.

Οι Άραβες καταγγέλλουν συνεχώς ότι για όλα τα κακά που τους ταλαιπωρούν,  εξαθλίωση, έλλειψη δημοκρατίας, διακοπή της εξέλιξης του πολιτισμού τους κλπ, ευθύνεται η αποικιοκρατία την οποία υπέστησαν από τους Ευρωπαίους.   Ωστόσο, η αποικιοκρατία σε αρκετές αραβικές χώρες διήρκεσε στη χειρότερη περίπτωση 130 χρόνια (αυτό συνέβη στην Αλγερία, 1830-1962). Όμως οι ίδιοι αυτοί Άραβες, πριν από την αποικιοκρατία των Ευρωπαίων, είχαν υποστεί για 5 αιώνες το ζυγό των Τούρκων. H τουρκική κυριαρχία στην εγγύς και τη Μέση Ανατολή αρχίζει τον 15ο αιώνα και τελειώνει το 1918. Αλλά οι Άραβες και οι Τούρκοι κατακτητές τους, που ήταν ομόθρησκοι μουσουλμάνοι, δεν μιλούν ποτέ για την κυριαρχία αυτή [κάποια ενδιαφέροντα στοιχεία δίνει ο T.E. Lawrence στους Επτά Στύλους της Σοφίας (Seven Pillars of Wisdom)].

Πάντως, η εξέλιξη της αραβικής κουλτούρας σταμάτησε το 11ο με 12ο αιώνα, δηλαδή οκτώ αιώνες πριν καν να μπορεί να γίνει λόγος για την κατακτητική επέκταση της Δύσης. Εξάλλου και αυτή η ίδια η αραβική κουλτούρα βασίστηκε στις κατακτήσεις, την εξόντωση και τη λίγο έως πολύ βίαια επιβολή της ισλαμικής θρησκείας στους κατακτημένους πληθυσμούς. Στην Αίγυπτο το 550 μ.X. δεν υπήρχαν Άραβες, όπως δεν υπήρχαν Άραβες, τότε, στη Λιβύη, στην Αλγερία, στο Μαρόκο, στο Ιράκ. Οι Άραβες που βρίσκονται τώρα εκεί είναι απόγονοι των κατακτητών που κυρίευσαν αυτές τις χώρες και που επέβαλαν, με ή χωρίς βία, στους τοπικούς πληθυσμούς τη δική τους θρησκεία. Δεν βλέπω όμως να γίνεται καμία κριτική αυτών των γεγονότων μέσα στο χώρο του αραβικού κόσμου. Κατά τον ίδιο τρόπο μιλάμε, βεβαίως, για το δουλεμπόριο των Μαύρων από τους Ευρωπαίους (16ος αιώνας και εντεύθεν), αλλά δεν μιλάμε ποτέ για το γεγονός ότι το δουλεμπόριο και τη συστηματική υποδούλωση των Μαύρων στην Αφρική τα εγκαινίασαν Άραβες έμποροι (11ος-12ος αιώνας και εντεύθεν), με τη συνενοχή-συμμετοχή, όπως πάντα, βασιλιάδων και φυλάρχων. Επίσης, δεν μιλάμε για το γεγονός ότι η δουλεία δεν καταργήθηκε αυθόρμητα σε καμία ισλαμική χώρα και ότι σε κάποιες από αυτές η δουλεία ισχύει ακόμη και σήμερα. 

Δεν θέλω να πω με κανέναν τρόπο ότι όλα αυτά απαλείφουν τα εγκλήματα που διέπραξαν οι Δυτικοί. Λέω μόνον ότι η ιδιαιτερότητα του δυτικού πολιτισμού έγκειται ακριβώς στην ικανότητά του για αυτο-αμφισβήτηση και αυτοκριτική. Στην ιστορία της Δύσης, όπως και σε όλες τις άλλες ιστορίες, υπάρχουν θηριωδίες και φρικαλεότητες. 

Αλλά, όμως, μόνον η Δύση δημιούργησε την ικανότητα για εσωτερική αμφισβήτηση των ίδιων των θεσμών και των ιδεών της εν ονόματι της λογικής συζήτησης μεταξύ των ανθρώπων, η οποία παραμένει ανοιχτή στο διηνεκές και δεν αναγνωρίζει έσχατο δόγμα.

Κορνήλιος Καστοριάδης 

[Το βαρύ προνόμιο της Δύσης, από τη συλλογή Η άνοδος της ασημαντότητας, 1995]

επαναστάσεις

Lenin statue in Moscow "inspiring the Next"

Όλες οι σύγχρονες επαναστάσεις κατέληξαν στην ενίσχυση τού Κράτους. Το 1789 φέρνει τον Ναπολέοντα, το 1848 τον Ναπολέοντα Γ', το 1917 τον Στάλιν, οι ιταλικές ταραχές τού 1920 τον Μουσσολίνι, η δημοκρατία της Βαϊμάρης τον Χίτλερ. Αυτές οι επαναστάσεις, κυρίως μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο πόλεμο που διέλυσε τα απομεινάρια τής ελέω θεού βασιλείας, ισχυρίστηκαν εντούτοις, με μια όλο και μεγαλύτερη θρασύτητα, ότι σκόπευαν να εγκαθιδρύσουν την ανθρώπινη πολιτεία και την αληθινή ελευθερία. Η αυξανόμενη παντοδυναμία του Κράτους τιμώρησε τούτη τη φιλοδοξία. 

Albert Camus [L' homme révolté, 1951]

Borodino: The victory that was not

Μνημείο για τον Πατριωτικό Πόλεμο της Ρωσίας ενάντια στους Γάλλους εισβολείς

Plain memorial of the Patriotic War in the outskirts of Moscow

The French Invasion of Russia, known in Russia as the Patriotic War of 1812 (Russian: Отечественная война 1812 года) began on 24 June 1812 when Napoleon's Grande Armée crossed the Neman River in an attempt to engage and defeat the Russian army

On 7 September 1812 the French caught up with the Russian army which had dug itself in on hillsides before a small town called Borodino, seventy miles west of Moscow. The battle that followed was the largest and bloodiest single-day action of the Napoleonic Wars, involving more than 250,000 soldiers and resulting in 70,000 casualties. The French gained a victory, but at the cost of 49 general officers and thousands of men. The Russian army was able to extricate itself and withdrew the following day, leaving the French without the decisive victory Napoleon sought.

Battle of Kursk

German Wehrmacht Panzer IIIs and IVs in the battle of Kursk

The Battle of Kursk was a World War II engagement between German and Soviet forces on the Eastern Front near Kursk (450 kilometres southwest of Moscow) in the Soviet Union during July and August 1943. Hitler thought that a victory here would reassert Germany's strength and improve his prestige with allies who were considering withdrawing from the war. It was also hoped that large numbers of Soviet prisoners would be captured to be used as slave labour in Germany's armaments industry. The Battle of Kursk was the first time a German strategic offensive had been halted before it could break through enemy defences and penetrate to its strategic depths.

Soviet KV-1 heavy tanks prepare to counter-attack

 Tiger tank of the German Wehrmacht

Kursk metro station in Moscow

Oradour and Distomo

German troops in front of buildings set ablaze in Distomo, during the massacre

A double crime anniversary: 70 years from the June 10, 1944, massacres of Oradour-sur-Glane in France and Distomo in Greece, by German Waffen-SS units. 

German courts, citing the 1961 bilateral agreement concerning enforcement and recognition of judgments between Germany and Greece, and Section 328 of the German Code of Civil Procedure, rejected the decision of the Greek High Court in favor of reparation claims of Distomo victims' relatives, because "Greece does not have jurisdiction with regard to the actions in question, which were sovereign acts by a state (i.e. the German state)". Thus, for the sake of saving money, German courts transferred the massacre responsibility from the SS-units to the German state ...! Impressive ... 

In more detail: 

In October 1997, the Court of First Instance in Livadia ruled in favor of over 250 relatives of the Distomo massacre victims, ordering the German state to pay approximately €28 million in damages for the 1944 atrocity. 

The Greek Supreme Civil and Criminal Court (Areios Pagos) upheld this ruling on 4 May 2000, affirming that Germany could be held liable. The Court rejected Germany’s claim of state immunity, reasoning that such grave violations of peremptory norms (jus cogens) could not be classified as sovereign acts; thus, immunity did not apply.

Despite the victorious ruling, enforcement within Greece was blocked by law: Article 923 of the Greek Code of Civil Procedure requires prior consent from the Minister of Justice to serve a judgment against a foreign state — permission which was never granted. 

Germany challenged the decision in German and European courts, which were unfavorable:

- All German courts rejected the claims, citing state immunity and a 1961 bilateral treaty

- The European Court of Human Rights also declined to hear the case in 2011, ruling it inadmissible .

The church where the women and children of Oradour were burnt to death

Μακρυγιάννης

150 χρόνια από τον θάνατο του Μακρυγιάννη

Την παλιά συνοικία του Μακρυγιάννη την ξέρουν όλοι οι Αθηναίοι. Τη δράση του αγωνιστή του '21, του πρωτεργάτη της Γ' Σεπτεμβρίου και του κατάδικου των στρατοδικείων του Όθωνα, την ξέρουν όσοι μελέτησαν τα χρονικά της Επανάστασης και της βαυαροκρατίας. Είναι όμως λιγοστοί εκείνοι που πρόσεξαν πως ο Μακρυγιάννης μας άφησε ένα πολύ σημαντικό βιβλίο - την ιστορία της ζωής του - ίσως επειδή ήταν ένας αγράμματος.

Τον Μακρυγιάννη των Απομνημονευμάτων τον αγάπησαν πραγματικά μερικοί νέοι που άρχισαν να δημοσιεύουν ύστερα από τη μικρασιατική καταστροφή. Δε νομίζω πως θα γελαστώ πολύ αν προσθέσω πως η φωνή του μπαίνει δειλά και ψιθυριστά στην ελληνική ζωή ανάμεσα στα 1925 και στα 1935. Κι αυτό δεν μπορούσε να φανεί στο πλατύ κοινό. Οι νέοι που μεγάλωσαν στον περασμένο παγκόσμιο πόλεμο και ήταν ακόμη στην ακμή της ηλικίας τους όταν άρχισε η σημερινή κρίση, δεν πρόφτασαν ούτε το έργο τους να ωριμάσουν ούτε να αποκαταστήσουν τη δική τους ιεραρχία πνευματικών αξιών όπως την ήθελαν. Και όμως είναι γνωστό σε όσους ενδιαφέρθηκαν να παρακολουθήσουν τα ελληνικά ρεύματα στα μεσοπολεμικά εκείνα χρόνια, πως με τη μικρασιατική καταστροφή αρχίζει στον τόπο μας μια περίοδος ιδεολογικών ισολογισμών και μετατροπών που μπορεί να παραβληθεί με την περίοδο, της αναμόρφωσης που ακολούθησε τον πόλεμο του '97. Τις προσπάθειες αυτές τις σκέπασε ή τις ετοιμάζει οξύτερες ο σημερινός αγώνας. Γι’ αυτό και ο Μακρυγιάννης, που βρήκε μια φορά το δρόμο της καρδιάς των νέων, θα πρέπει να περιμένει να καθαρίσει πάλι ο ουρανός για να πάρει τη θέση που του αξίζει.

Αισθάνομαι - και πιστεύω πως το αισθανόσαστε και σεις - ότι με τέτοιες συνθήκες μου είναι δύσκολο, μέσα στο διάστημα μιας σύντομης ομιλίας, να σας πείσω για τη σημασία του βιβλίου του Μακρυγιάννη, ή τουλάχιστο να σας δείξω το μονοπάτι που ακολούθησα για να νιώσω ένα τόσο αγνοημένο έργο. Είμαι, με κάποιον τρόπον, ο πρώτος μάρτυρας που ακούτε για μιαν άγνωστη υπόθεση. Έτσι θα ήθελα να σας παρακαλέσω να προσέξετε χωρίς προκατάληψη τις λίγες περικοπές που θα σας διαβάσω από το κείμενο του Μακρυγιάννη και να μου δώσετε την καλή σας προαίρεση.

Ωστόσο υπάρχει κάτι που μου αλαφραίνει την καρδιά, τώρα που καταπιάνομαι να διατυπώσω την ιδέα μου για αυτή την ιδιότυπη συγγραφή. Εσείς που είχατε το ενδιαφέρον να 'ρθείτε να μ’ακούσετε, μου δίνετε την ευκαιρία να ξεπληρώσω ένα παλιό χρέος που με βαραίνει από χρόνια. Από τα '26, που έπεσαν στα χέρια μου τα Απομνημονεύματα, ως τα σήμερα, δεν πέρασε μήνας χωρίς να ξαναδιαβάσω λίγες σελίδες τους, δεν πέρασε εβδομάδα χωρίς να συλλογιστώ αυτή την τόσο ζωντανή έκφραση. Με συντρόφεψαν σε ταξίδια και σε περιπλανήσεις, με φώτισαν ή με παρηγόρησαν σε χαρούμενες και σε πικρές στιγμές. Στον τόπο μας, όπου είμαστε τόσο σκληρά κάποτε αυτοδίδακτοι, ο Μακρυγιάννης στάθηκε ο πιο ταπεινός αλλά και ο πιο σταθερός διδάσκαλός μου.

Πίστευα πάντα πως θα βρισκότανε κάποια ευκαιρία να του δώσω ένα μικρό δείγμα της ευγνωμοσύνης μου. Κατά παράξενη σύμπτωση, την ευκαιρία μου τη δίνετε σεις· μου τη δίνει το ελληνικό στρατόπεδο της Μέσης Ανατολής· μου τη δίνουν οι Έλληνες της Αιγύπτου. Σε μια στιγμή που κοιτάζουμε και συλλογιζόμαστε και προσπαθούμε να διακρίνουμε το πεπρωμένο του ελληνισμού μέσα από την καταιγίδα και πέρα από την πλατιά στροφή που κάνει στα χρόνια μας η ιστορία του κόσμου -ποιος ξέρει, μπορεί να υπάρχει ένα κρυφό νόημα σ’αυτή τη σύμπτωση. Στους καιρούς μας όπου ο αγώνας, το αίμα, ο πόνος και η δίψα της δικαιοσύνης απογυμνώνει τις ψυχές από τα πρόσκαιρα ναρκωτικά και τις φρεναπάτες· όπου ο άνθρωπος γυρεύει από τον άνθρωπο το καθαρό, το στέρεο και τη συμπάθεια -είναι σωστό να μιλούμε για τέτοιους ανθρώπους όπως ο Μακρυγιάννης. Ακούστε τον:

«Κι όσα σημειώνω τα σημειώνω γιατί δεν υποφέρνω να βλέπω το άδικο να πνίγει το δίκιο. Για κείνο έμαθα γράμματα στα γεράματα και κάνω αυτό το γράψιμο το απελέκητο, ότι δεν είχα τον τρόπον όντας παιδί να σπουδάξω: ήμουν φτωχός κι έκανα τον υπηρέτη και τιμάρευα άλογα, κι άλλες πλήθος δουλειές έκανα, να βγάλω το πατρικό μου χρέος που μας χρέωσαν oι χαραμήδες, και να ζήσω κι εγώ σε τούτη την κοινωνία, όσο έχω τ’αμανέτι του Θεού στο σώμα μου. Κι αφού ο Θεός θέλησε να κάμει νεκρανάσταση στην Πατρίδα μου, να τη λευτερώσει από την τυραγνία των Τούρκων, αξίωσε κι εμένα να δουλέψω κατά δύναμη, λιγότερον από τον χερότερο πατριώτη μου Έλληνα. Γράφουν σοφοί άντρες πολλοί, γράφουν τυπογράφοι ντόπιοι, και ξένοι διαβασμένοι για την Ελλάδα. Ένα πράμα μόνο με παρακίνησε κι εμένα να γράψω: ότι τούτη την πατρίδα την έχομεν όλοι μαζί, και σοφοί κι αμαθείς, και πλούσιοι και φτωχοί, και πολιτικοί και στρατιωτικοί, και οι πλέον μικρότεροι άνθρωποι. Όσοι αγωνιστήκαμεν, αναλόγως ο καθείς, έχομεν να ζήσομεν εδώ. Το λοιπόν δουλέψαμεν όλοι μαζί να τη φυλάμε κι όλοι μαζί, και να μη λέγει ούτε ο δυνατός «εγώ», ούτε ο αδύνατος. Ξέρετε πότε να λέγει ο καθείς «εγώ»; όταν αγωνιστεί μόνος του και φκιάσει ή χαλάσει, να λέγει «εγώ»· όταν όμως αγωνίζονται πολλοί και φκιάνουν, τότε να λένε «εμείς». Είμαστε στο «εμείς» κι όχι στο «εγώ». Και στο εξής να μάθομε γνώση, αν θέλομε να φκιάσομε χωριό να ζήσομε όλοι μαζί. Έγραψα γυμνή την αλήθεια, να ιδούνε όλοι οι Έλληνες ν’ αγωνίζονται για την πατρίδα τους, για τη θρησκεία τους· να ιδούνε και τα παιδιά μου και να λένε: «Έχομε αγώνες πατρικούς, έχομε θυσίες -αν είναι αγώνες και θυσίες. Και να μπαίνουν σε φιλοτιμία και να εργάζονται στο καλό της πατρίδας τους, της θρησκείας τους και της κοινωνίας- ότι θα είναι καλά δικά τους. Όχι όμως να φαντάζονται για τα κατορθώματα τα πατρικά, όχι να πορνεύουν την αρετή και να καταπατούν το νόμο, και να 'χονν την επιρροή για ικανότη» (Β' 463).

Έτσι τελειώνει το χειρόγραφό του. Το χειρόγραφο αυτό τυπωμένο, πιάνει πάνω από 460 πυκνές σελίδες μεγάλου σχήματος. O Μακρυγιάννης το αρχίζει στις 26 Φεβρουαρίου 1829, τριάντα δύο περίπου χρονώ, στο Άργος, όπου τον βρίσκουμε «Αρχηγό της εκτελεστικής δύναμης της Πελοπόννησος και Σπάρτης», είτε καταγράφοντας παλαιότερα γεγονότα, είτε σημειώνοντας γεγονότα παρόντα σαν ένα ημερολόγιο. Περισσότερο από το μισό είναι γραμμένο, ως φαίνεται, στο Άργος, ως τα 1832. Το συνεχίζει στο Ναύπλιο και στην Αθήνα ως τα 1840, οπότε το κλείνει βιαστικά για να το κρύψει. Η εξουσία έχει υποψίες εναντίον του. «Είχαν μεγάλην υποψίαν από μένα» σημειώνει «και γύρευαν να μου ψάξουν το σπίτι μου να μου βρούνε γράμματα» (Β' 346). Το εμπιστεύεται λοιπόν σ’ένα κουμπάρο, που το παίρνει στην Τήνο. Στα 1844, ύστερα δηλαδή από τη συνωμοσία για το Σύνταγμα, όπου παίζει μεγάλο ρόλο, και τα σεπτεμβριανά, πηγαίνει και το παίρνει· αντιγράφει τις σημειώσεις που κρατούσε στο αναμεταξύ με πολλές προφυλάξεις· «σημείωνα» μας λέει «και είχα έναν τενεκέ και τά 'βαινα μέσα και τά 'χωνα» -γράφει ως τον Απρίλη του 1850, και μετά ένα χρόνο περίπου το συμπληρώνει μ’ έναν πρόλογο και μ’έναν αρκετά μακρύ επίλογο. Η έξοχα μελετημένη έκδοση του Γιάννη Βλαχογιάννη, η μοναδική που έχουμε ως τα σήμερα, δημοσιεύτηκε στα 1907, αφού πέρασε δηλαδή μισός αιώνας που το πολύτιμο αυτό κείμενο έμεινε χαμένο μέσα στ’απόλυτο σκοτάδι.

Ο Μακρυγιάννης ήταν αγράμματος. Μολονότι έφτασε ως το βαθμό του στρατηγού, δε βαστούσε από τζάκι. Ήτανε παιδί μιας φτωχής οικογένειας τσομπάνηδων και γεωργών της Ρούμελης. Να πως μας μεταδίνει ο ίδιος τη γέννησή του ...

Γιώργος Σεφέρης [Ένας Έλληνας - ο Μακρυγιάννης, στις «Δοκιμές», 1981]

Παναγιώτης Δαγκλής

90 χρόνια από τον θάνατο του Παναγιώτη Δαγκλή

Σουλιώτικης  καταγωγής, γιός του αγωνιστή της επανάστασης του 1821 Γεωργίου Δαγκλή, γεννήθηκε στην Αταλάντη το 1853, φοίτησε στη Σχολή Ευελπίδων και υπηρέτησε ως αξιωματικός στο πυροβολικό. Μάλιστα ήταν ο εφευρέτης του ορειβατικού πυροβόλου Σνάϊντερ-Δαγκλή. 

Μετά τον θάνατο του Παύλου Μελά ανέλαβε τον συντονισμό του Μακεδονικού Αγώνα με το ψευδώνυμο «Παρμενίων». Το 1914 άφησε το στρατό και εισήλθε στην πολιτική, προσχωρώντας στο Κόμμα των Φιλελευθέρων του Ελευθερίου Βενιζέλου το 1915. Έγινε Υπουργός των Στρατιωτικών και υποστήριξε τον Βενιζέλο κατά τη διένεξή του με τον Βασιλιά Κωνσταντίνο το 1916, συμμετέχοντας με τον Παύλο Κουντουριώτη στην τριανδρία της προσωρινής κυβέρνησης της Εθνικής Άμυνας. 

Πέθανε στην Αθήνα στις 9 Μαρτίου 1924.

Με τον Ελευθέριο Βενιζέλο

Kronstadt rebellion

1888 German map of Kronstadt bay

The Kronstadt rebellion (Russian: Кронштадтское восстание, tr. Kronshtadtskoye vosstaniye) was a major unsuccessful uprising against the Bolsheviks in March 1921. The rebellion originated in Kronstadt, a naval fortress on Kotlin Island in the Gulf of Finland that served as the base of the Russian Baltic Fleet and as a guardpost for the approaches to Saint Petersburg, 55 kilometres away. It was led by Stepan Petrichenko and consisted of Russian sailors, soldiers and civilians. The Bolshevik government began its attack on Kronstadt on 7 March 1921. Some 60,000 troops under command of Mikhail Tukhachevsky took part in the attack. The workers of Saint Petersburg were under martial law and could offer little support to Kronstadt. There was a hurry to gain control of the fortress before the melting of the bay as it would have made it impregnable for the land army. On March 17, the Bolshevik forces entered the city of Kronstadt. On March 19, the Bolshevik forces took full control of the city of Kronstadt after having suffered fatalities ranging from 527 to 1,412. Although there are no reliable figures for the rebels' battle losses, historians estimate that 1,200 to 2,168 were executed in the days following the revolt.

Red Army troops attack Kronstadt

Ποιός θα με ορίσει όταν θα 'μαι αντίλαλος

που 'φυγε απ'τα στήθη κι έφτασε ως τις Άνδεις

ποιός θα με υποτάξει όταν θα 'χω φυλαχτό

το χαμένο όνειρο του ναύτη της Κροστάνδης

Θανάση Παπακωνσταντίνου - Ποιος θα με θυμάται

Boston Tea Party

1846 lithograph by Nathaniel Currier: "The Destruction of Tea at Boston Harbor"

240 years Boston Tea Party
The Boston Tea Party (initially referred to by John Adams as "the Destruction of the Tea in Boston") was a nonviolent political protest by the Sons of Liberty in Boston, on 16 December 1773. Disguised as American Indians, the demonstrators destroyed the entire supply of tea sent by the East India Company in defiance of the American boycott of tea carrying a tax the Americans had not authorized. They boarded the ships and threw the chests of tea into Boston Harbor, ruining the tea. The British government responded harshly and the episode escalated into the American Revolution. The Tea Party became an iconic event of American history, and other political protests often refer to it.
From Wikipedia