Monday, March 18, 2024

η κόλαση της αυτοδικαίωσης

 

Fred Boissonnas, Κρήτη 1911

Η αυτοδικαίωση είναι βαρύ φορτίο επειδή το κουβαλάμε χωρίς σταματημό. Πάντοτε θα παρουσιάζεται κάποια νέα περίσταση ενόψει της οποίας θα χρειάζεται να εδραιώσουμε τη θέση μας, σκάβοντας χαρακώματα υπεράσπισης για το εγώ μας ... η πραγματική κόλαση είναι το να είσαι ανήμπορος να βρεις ανάπαυση από τον μόχθο της υπεράσπισης του εαυτού σου.

Rowan Williams, το μυστικό της ερήμου 
(Silence and honey cakes - the wisdom of the desert, 2003)

Wednesday, February 28, 2024

τα νεκρά παιδιά


 
What do I do
With all the children's clothes?
Such tiny things
That still smell of them

And the footprints
In the hallway
Onto my knees
Scrub them away

Steve Wilson, Routine (2015)


Steve Wilson, Routine


Ποτέ δε φεύγουν τα νεκρά παιδιά απ’ τα σπίτια τους,
τριγυρίζουν εκεί, μπλέκονται στα φουστάνια τής μητέρας τους
την ώρα που εκείνη ετοιμάζει το φαΐ κι ακούει το νερό να κοχλάζει
σα να σπουδάζει τον ατμό και το χρόνο. Πάντα εκεί –
Και το σπίτι παίρνει ένα άλλο στένεμα και πλάτεμα
σάμπως να πιάνει σιγαλή βροχή
καταμεσής καλοκαιριού, στα ερημικά χωράφια.
Δε φεύγουν τα νεκρά παιδιά. Μένουν στο σπίτι
κι έχουν μια ξέχωρη προτίμηση να παίζουν στον κλεισμένο διάδρομο
και κάθε μέρα μεγαλώνουν μέσα στην καρδιά μας, τόσο
που ο πόνος κάτω απ’ τα πλευρά μας, δεν είναι πια απ΄τη στέρηση
μα απ’ την αύξηση. Κι αν κάποτε οι γυναίκες βγάζουν μια κραυγή στον ύπνο τους,
είναι που τα κοιλοπονάνε πάλι.
Κάποτε, μες στο βράδυ της άνοιξης, ένα παιδί σηκώνεται και φεύγει ανεξήγητα
χωρίς κανείς να το μαλώσει’ σηκώνεται αργά, απροειδοποίητα,
εκεί που καθόταν ήσυχα στο χώμα
κι η θέση του στο χώμα μένει ζεστή
και το σχήμα της στάσης του αχνίζει ακόμη στο δροσερόν αέρα
σχηματίζοντας ένα άλλο παιδί από υπόλευκη ζέστα. Τότε ολόγυρα
μαζεύονται, σα γύρω από μιαν άσπρη φωτιά, τα μικρά πρόβατα
να ζεσταθούνε’ και λίγο πιο πέρα
ένα ψηλό, ολομόναχο, άσπρο άλογο
φέγγοντας όλο κάτω απ΄ την αστροφεγγιά
κλαίει με μεγάλα, κατάφωτα δάκρυα, κρατώντας ολόρθο το κεφάλι του.
Τα βράδια του καλοκαιριού, την ώρα που κλείνουν τα δημόσια πάρκα
και τα μικρά κορίτσια με τις παραμάνες τους γυρίζουν στα σπίτια τους
κι άλλα μικρότερα μες στα καρότσια τους, κοιμισμένα κιόλας,
πίσω τους έρχονται σε μια βουβή, αόρατη ακολουθία, τα πεθαμένα κορίτσια,
ωχρά, με μαραμένα μαλλιά, κρατώντας στα δεμένα χέρια τους
τις ξερές ανθοδέσμες τους, σα μικρά ποιήματα
που δεν πρόφτασαν να τα μάθουν απ’ έξω.
Στέκουν από μακριά και κοιτάζουν τις κορδέλες και τα παιχνίδια κρεμασμένα στα περίπτερα,
τη φωτισμένη, ταπεινή βιτρίνα του γειτονικού ψιλικατζίδικου
αφήνοντας σε κάθε βήμα τους ένα χώρο εσωτερικό που τον γεμίζει αμέσως
μια σκιά μενεξεδένια και ρόδινη. Φτάνουν ως έξω απ’ το σπίτι τους,
κοιτούν το κλεισμένο παιδικό τους παράθυρο,
υψώνουν μια στιγμή το χέρι, μα δε χτυπούν τη γρίλια. Από μέσα
ακούνε οι γονείς το χτύπημα’ αφήνουν την πετσέτα να πέσει στο τραπέζι
σα να πέφτει ένα μεγάλο ξερό φύλλο πάνω στο χρόνο. Ανοίγουν την πόρτα.
Δεν είναι τίποτα. Βλέπουν μονάχα
τα μαραμένα αστέρια, τον άδειο ουρανό, τον άδειο κόσμο
και ξανακλείνουν την πόρτα σα να μπαίνουν μέσα τα παιδιά τους.
Ζει η απουσία λοιπόν, μαζί μας ή και μόνη της, τη ζωή της,
χειρονομεί αδιόρατα, σωπαίνει, φθείρεται, γερνάει
σαν ύπαρξη σωστή, με το βουβό χαμόγελο που ρυτιδώνει λίγο λίγο
το στόμα και τα μάτια, με το χρόνο το δικό μας μετρημένη,
χάνοντας χρώματα, πληθαίνοντας τη σκιά της –
ζει και γερνάει μαζί μας και χάνεται μαζί μας, κι απομένει σε ό,τι αφήνουμε.
Και πρέπει να προσέχουμε την κάθε κίνηση και σκέψη μας και λέξη
γιατί, για ό,τι γίνεται ‘κείνο που λείπει,
φέρουμε τώρα, εμείς μονάχα, ακέρια την ευθύνη.
Ένα μικρό κορίτσι, ανύποπτα, νυχτώθηκε άξαφνα μέσα στη λύπη.
Τι ‘ταν λοιπόν η ζωή; Κι αυτός ο πόνος; Κι η κραυγή τούτη;
Ήταν δικά του αυτά; Και περίμεναν πίσω απ΄ το γέλιο του
πανέτοιμα κι επίβουλα; Κι αυτά τ’ αγαπημένα πρόσωπα
που έσκυβαν πάνω του, μακρινά κιόλας; Άνοιξε ήσυχα, λοιπόν,
την πόρτα ενός άστρου, μπήκε μέσα προφυλακτικά να μην ακούσουμε,
μα όλες τις νύχτες ‘κείνη η πόρτα ανοιχτή
χτυπάει απ’ τον αγέρα του μικρού λυγμού του. Κι ούτε μπόρεσε να σηκωθεί πια να την κλείσει.
Ούτε μπορούμε (είναι μακριά) να την κλείσουμε.
Δε μας γνωρίζει τίποτα. Μα εσύ επιμένεις αόρατη
να μας γνωρίσεις πάλι με τη ζωή – να συμμαχήσουμε. Αν είναι
το βλέμμα σου μέσα στο βλέμμα μας, δε θ’ αρνηθούμε
να δούμε, να μιλήσουμε, να κινηθούμε. Αυτός ο νέος
ίσως μια μέρα και να σ’ αγαπούσε. Ετούτα τα κορίτσια
ίσως και θα ΄ταν φιλενάδες σου. Σε τούτο το σχολείο
θα πήγαινες μεθαύριο. Κι έτσι μέσα στη νύχτα
που φεύγουμε ξένοι, μπρος σε δυο σειρές ακατοίκητα σπίτια,
κάτω από γλόμπους χωρίς αχτίνες σαν κλεισμένα χέρια,
μια γλάστρα ποτισμένη που στάζει απ’ το παλιό μπαλκόνι
εμπιστεύεται πάλι τον ήχο της σ’ εμάς’ μια πόρτα
μισανοιγμένη, ξαγρυπνάει για ΄μας κι αυτός ο ξύλινος πάγκος
παρατημένος καταμεσής στην ερημιά, εμάς περίμενε να καθίσουμε, ξέροντας
πως κάπου εκεί, σ’ ένα μοναχικό παράθυρο, κρεμασμένο
ψηλά στη νύχτα, εσύ, πίσω απ’ το δαντελένιο κουρτινάκι,
περιμένεις να σου χαμογελάσουμε.

Γιάννης Ρίτσος, Σχήμα της απουσίας (1957)

Saturday, February 17, 2024

you must change your life

 


... da ist keine Stelle, die dich nicht sieht. Du mußt dein Leben ändern.

... it has no part that hasn't been watching you. You must change your life.

... μέρη δεν υπάρχουν για να κρυφτείς. Πρέπει να αλλάξεις τη ζωή σου.

Archaïscher Torso Apollos
Rainer Maria Rilke (1875-1926)

Saturday, February 10, 2024

Artemis Accords

 


My address at the Artemis Accords Signing Ceremony at the Department of State, Washington, DC, yesterday


https://www.c-span.org/video/?533498-1/secretary-blinken-greek-foreign-minister-participate-artemis-accords-signing-ceremony

The video of the ceremony


Your excellencies, Secretary Blinken and Minister Gerapetritis, 

Administrator Nelson, Distinguished Ladies and Gentlemen, 

I extend my heartfelt gratitude to our esteemed hosts for organizing this momentous signing ceremony, which marks the accession of Greece to the Artemis Accords. Here in the illustrious Treaty Room, we gather to celebrate a new chapter in international space cooperation.

On a personal note, please allow me to add that I was delighted to discover the existence of the Benjamin Franklin Room, named after the revered American scientist whose legacy has inspired me since childhood.

The Artemis Accords stand as a beacon of collaboration, offering a roadmap for a future where humanity unites in space exploration, fostering peace and progress. Named after Artemis, the ancient Greek goddess symbolizing the Moon, the Artemis program embodies our collective aspiration to expand the horizons of human exploration and knowledge.

As we embark on this bold endeavor to return astronauts to the lunar surface and establish a sustainable human presence, Greece stands ready to contribute its expertise in space science and engineering. Our vibrant community, with its deep knowledge in space physics, remote sensing, robotics, and space software, eagerly anticipates the opportunity to enrich the Artemis program.

In joining the Artemis Accords, we affirm our commitment to advancing scientific discovery, driving technological innovation, and inspiring future generations of scientists and engineers. Greece is honored to be a part of this international endeavor, and we eagerly anticipate the journey ahead.

Thank you!



Εξοχότατοι κύριοι Υπουργοί, Διοικητή Νέλσον, κυρίες και κύριοι, 

 

    Εκφράζω την ειλικρινή μου ευγνωμοσύνη στους αξιότιμους οικοδεσπότες μας για τη διοργάνωση αυτής της σημαντικής τελετής υπογραφής, η οποία σηματοδοτεί την προσχώρηση της Ελλάδας στις Συμφωνίες Άρτεμις. Εδώ, στην περίφημη Αίθουσα Συνθηκών, συγκεντρωθήκαμε για να γιορτάσουμε ένα νέο κεφάλαιο στη διεθνή διαστημική συνεργασία.

Ως προσωπικό σχόλιο, επιτρέψτε μου να προσθέσω ότι με μεγάλη χαρά ανακάλυψα την ύπαρξη της Αίθουσας Βενιαμίν Φραγκλίνου, που πήρε το όνομά της από τον σεβαστό Αμερικανό επιστήμονα, η κληρονομιά του οποίου με ενέπνευσε από την παιδική μου ηλικία.

Οι Συμφωνίες Άρτεμις στέκουν σαν φάρος συνεργασίας, προσφέροντας ένα οδικό χάρτη για ένα μέλλον όπου η ανθρωπότητα θα είναι ενωμένη στην εξερεύνηση του διαστήματος, προωθώντας την ειρήνη και την πρόοδο. Το πρόγραμμα Άρτεμις, που πήρε το όνομά του από την Άρτεμη, την αρχαιοελληνική θεά που συμβόλιζε τη Σελήνη, ενσαρκώνει τη συλλογική μας φιλοδοξία να διευρύνουμε τους ορίζοντες της ανθρώπινης εξερεύνησης και γνώσης.

Καθώς ξεκινάμε αυτό το τολμηρό εγχείρημα της επιστροφής αστροναυτών στην επιφάνεια της Σελήνης και τη δημιουργία μιας βιώσιμης ανθρώπινης παρουσίας, η Ελλάδα είναι έτοιμη να συνεισφέρει την τεχνογνωσία της στη διαστημική επιστήμη και μηχανική. Η δραστήρια επιστημονική μας κοινότητα, με τις βαθιές γνώσεις της στη διαστημική φυσική, την τηλεπισκόπηση, τη ρομποτική και το διαστημικό λογισμικό, αναμένει με ανυπομονησία την ευκαιρία να συνεισφέρει το πρόγραμμα Άρτεμις.

Με την προσχώρησή μας στη Συμφωνία Artemis, επιβεβαιώνουμε τη δέσμευσή μας να προωθήσουμε τις επιστημονικές ανακαλύψεις, να προωθήσουμε την τεχνολογική καινοτομία και να εμπνεύσουμε τις μελλοντικές γενιές επιστημόνων και μηχανικών. 

Είναι τιμή για την Ελλάδα η συμμετοχή σε αυτό το διεθνές εγχείρημα και αναμένουμε με ανυπομονησία το επικείμενο ταξίδι.

 

Σας ευχαριστώ!


Saturday, February 3, 2024

τσαλακωμένοι και καταφρονεμένοι

 

Niels Larsen Stevns, Kristus og Zakæus (1913, Randers Museum of Art)


Οι μεγαλύτερης έντασης συναντήσεις του Χριστού είναι αυτές με ανθρώπους τσαλακωμένους και καταφρονεμένους από τους καθωσπρέπει της εποχής: 

με τη Χαναναία (https://diamantia-kai-skouria.blogspot.com/2012/01/blog-post_29.html)

με τον Ζακχαίο

με τη Σαμαρείτιδα 

με την πόρνη


Με το χέρι στην καρδιά: πόση διάθεση έχουμε οι κάθε αποχρώσεως καθωσπρέπει όλων των χώρων και αποχρώσεων (από την "προοδευτική" διανόηση και την τέχνη μέχρι την επιστήμη και τη "συντηρητική" θρησκεία) να συναντήσουμε τους τσαλακωμένους της εποχής μας;