Τα ταξίδια είναι επεκτάσεις της ζωής μας. Λειτουργούν πολλαπλασιαστικά, δηλαδή προσθέτουν ζωές στη ζωή μας, επειδή είναι βιώματα σε διαφορετικό χωροχρόνο. Ναι, δεν είναι απλώς ο άλλος χώρος που τα χαρακτηρίζει, αλλά και ο άλλος χρόνος. Στο ταξίδι, είτε γίνεται στην άλλη άκρη του πλανήτη, είτε στο κοντινό βουνό, περιγιάλι, φαράγγι, χωριό, αφήνουμε τον χρόνο που καθορίζει την καθημερινότητά μας, και ζούμε σε έναν άλλο χρόνο, άχρονο! Ο διαφορετικός χρόνος είναι ίσως πιο πολύτιμος και από τον διαφορετικό χώρο: απλώνει τη ζωή μας και της δίνει άλλον αέρα. Αρκεί φυσικά να γίνουμε συνένοχοι αυτής της διαφυγής.
Στο ρέμα της Μεσορρόπης
Ο μέγας σουρεαλιστής Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης έλεγε ότι στο ταξίδι «Έναν έχεις πάντα σκοπό. Τη συνάντηση με το θαύμα που πέρα από κάθε ταλαιπωρία και εκμηδένιση του ιδιωτικού σχήματος, σου επιτρέπει να δεις την αιωνιότητα απ’ αντίκρυ, όπως ο Κολόμβος είδε στο Νησί της Αγίας Τριάδας τη δίνη, που σχημάτιζαν αντίπερα οι εκβολές του μεγάλου ποταμού».
Αλώνι φακής στην Εγκλουβή Λευκάδας
Το θαύμα που βλέπω, είναι η δυνατότητα της υπέρβασης του χωροχρονικού κλωβού της mainstream καθημερινότητάς μας. Αυτή η υπέρβαση πολλές φορές συνδέεται και με την επιμήκυνση (ή διαστολή) του χρόνου - σαν να επιβραδύνεται ο χρόνος για να διαρκέσει περισσότερο η απόλαυση της απόδρασης.
Ο λαβωμένος κόρακας της Αλσατίας, στο χέρι του Gregoire Schittly. Παρακολουθούν η Αναστασία, η Άννα, ο Αλέξανδρος και ο μακαρίτης Νικόλας Ρενέ Ενί.
... κάθε άρτιος ταξιδευτής δημιουργάει πάντα τη χώρα που ταξιδεύει
Νίκος Καζαντζάκης
Έναν έχεις πάντα σκοπό (σε κάθε ταξίδι). Τη συνάντηση με το θαύμα που πέρα από κάθε ταλαιπωρία και εκμηδένιση του ιδιωτικού σχήματος, σου επιτρέπει να δεις την αιωνιότητα απ’ αντίκρυ ... Μονάχα μπροστά σ’ αυτή την όψη γνωρίζεις τον εαυτό σου ...
I cannot rest from travel: I will drink Life to the lees: All times I have enjoy’d Greatly, have suffer’d greatly, both with those That loved me, and alone, I am become a name; For always roaming with a hungry heart Much have I seen and known; cities of men And manners, climates, councils, governments, Myself not least, but honour’d of them all ...
Und als wir auf dem Hügel das berühmte Castell von Karytäna erblickten, spürten wir, daß heute in dieser unruhigen Beleuchtung und bei den Sorgen unserer Zeit dieses strenge, kriegerische, jähe Castell viel treuer als jeder griechische Tempel die Landschaft um uns und in uns ausdrückt. Zu seinen Füßen fließt der Alpheios, im Hintergrund, am Horizont, schimmert der Chelmos. Karytäna ist wahrlich das Toledo Griechenlands mit seinen alten Häusern, mit seinen byzantinischen Kirchen und seiner rauhen Seele. Das Castell einsam, aschgrau wie ein Falke, erhebt sich auf dem Gipfel und halt Wache.
And when we saw the famous castle of Karytena on the hill, we felt that today, under the restless light and in our troubled times, this strict, martial, brusque castle, embodied the landscape around us and within ourselves much more faithfully than any Greek temple. Alpheios flows at its feet, and Chelmos shimmers in the horizon. Karytena is indeed the Greek Toledo, with its old houses, its byzantine churches and its rough soul. The castle, lonely and ash-gray like a falcon, rises on the peak and keeps guard.
Οι όροι «Βυζάντιο» και «Βυζαντινός», που περιγράφουν την περίοδο της μεσαιωνικής ιστορίας των χωρών που αποτέλεσαν την αυτοκρατορία, την οποία σήμερα ονομάζουμε καταχρηστικά Βυζαντινή, εφευρέθηκαν από τους πρώτους μελετητές της εποχής και της περιοχής αυτής. Καθολικοί ιερωμένοι, οι οποίοι αρνήθηκαν, για λόγους ιδεολογικούς, να ονομάσουν την αυτοκρατορία των σχισματικών, πάντα κατ’ αυτούς, ορθοδόξων χριστιανών, με το επίσημο όνομά της, που ήταν το Ρώμη και ρωμαϊκή πολιτεία. Το ευγενές αυτό όνομα παρέπεμπε, έλεγαν, στην καθολική Ρώμη και όχι στην Κωνσταντινούπολη… Ρώμη, λοιπόν, ονομαζόταν η αυτοκρατορία του Βυζαντίου – οι «έξω Ρώμης» είναι οι εκτός αυτοκρατορίας για τους Βυζαντινούς –, Ρωμανία τα εδάφη που την απαρτίζουν, και βέβαια Ρωμαϊκή πολιτεία, Ρωμαϊκό κράτος και Ρωμαίοι οι πολίτες του [σημ.: εξ ου και Ρωμιοσύνη και Ρωμιός]. «Πιστός εν Χριστώ τω Θεώ βασιλεύς και αυτοκράτωρ Ρωμαίων» ο κάθε αυτοκράτορας· αυτός είναι ο τίτλος του βυζαντινού αυτοκράτορα ως το τέλος της αυτοκρατορίας, ως το 1453, τίτλος που αντικατέστησε το Imperator μετά την επικράτηση της ελληνικής γλώσσας…. Επεκτάθηκα στο πρόβλημα του ονόματος … για να σημειώσω αυτό που με κάποια υπερβολή έγραψε ο (ιστορικός και βυζαντινολόγος) John Bagnell Bury: «Το Βυζάντιο δεν υπήρξε ποτέ, η Ρώμη έπεσε το 1453».
«Γιατί το Βυζάντιο» (2009) της Ελένης Γλύκατζη-Αρβελέρ, που μεταξύ άλλων ήταν η πρώτη γυναίκα πρύτανης στην ιστορία των 700 χρόνων του Πανεπιστημίου της Σορβόννης (1976-1981)
Δείχνω μεγάλο πλοίο
- στα φυλλάδια –
παράτολμο
ώριμο
εξαίσια σθεναρό.
Μα εσύ το ξέρεις.
Υπερβάλλουν.
Είμαι ένα λυπημένο παλιάς τεχνολογίας παγοθραυστικό …
…
Ούτε με σύστημα δουλεύω
ούτε με πρότερη εμπειρία.
Λίγο αχνιστό κουράγιο μοναχά
που βρήκα σ’ ένα αμπάρι
ξεχαρβαλωμένο
το ‘χω ζεμένο.
Σα βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη,
να εύχεσαι νάναι μακρύς ο δρόμος,
γεμάτος περιπέτειες, γεμάτος γνώσεις.
Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,
τον θυμωμένο Ποσειδώνα μη φοβάσαι,
τέτοια στον δρόμο σου ποτέ σου δεν θα βρεις,
αν μεν' η σκέψις σου υψηλή, αν εκλεκτή
συγκίνησις το πνεύμα και το σώμα σου αγγίζει.
Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,
τον άγριο Ποσειδώνα δεν θα συναντήσεις,
αν δεν τους κουβανείς μες στην ψυχή σου,
αν η ψυχή σου δεν τους στήνει εμπρός σου.
Να εύχεσαι νάναι μακρύς ο δρόμος.
Πολλά τα καλοκαιρινά πρωϊά να είναι
που με τι ευχαρίστησι, με τι χαρά
θα μπαίνεις σε λιμένας πρωτοειδωμένους,
να σταματήσεις σ' εμπορεία Φοινικικά,
και τες καλές πραγμάτειες ν' αποκτήσεις,
σεντέφια και κοράλλια, κεχριμπάρια κ' έβενους,
και ηδονικά μυρωδικά κάθε λογής,
όσο μπορείς πιο άφθονα ηδονικά μυρωδικά,
σε πόλεις Αιγυπτιακές πολλές να πας,
να μάθεις και να μάθεις απ' τους σπουδασμένους.
Πάντα στον νου σου νάχεις την Ιθάκη.
Το φθάσιμον εκεί ειν' ο προορισμός σου.
Αλλά μη βιάζεις το ταξείδι διόλου.
Καλλίτερα χρόνια πολλά να διαρκέσει
και γέρος πια ν' αράξεις στο νησί,
πλούσιος με όσα κέρδισες στο δρόμο,
μη προσδοκώντας πλούτη να σε δώσει η Ιθάκη.
Η Ιθάκη σ'έδωσε τ' ωραίο ταξείδι.
Χωρίς αυτήν δεν θάβγαινες στον δρόμο.
Άλλα δεν έχει να σε δώσει πια.
Κι αν πτωχική την βρεις, η Ιθάκη δε σε γέλασε.
Έτσι σοφός που έγινες, με τόση πείρα,
ήδη θα το κατάλαβες οι Ιθάκες τι σημαίνουν
Κωνσταντίνος Π. Καβάφης [Ιθάκη, 1911]
As you set out for Ithaka
hope that your journey is a long one,
full of adventure, full of discovery.
Laistrygonians and Cyclops,
angry Poseidon—don’t be afraid of them:
you’ll never find things like that on your way
as long as you keep your thoughts raised high,
as long as a rare excitement
stirs your spirit and your body.
Laistrygonians and Cyclops,
wild Poseidon—you won’t encounter them
unless you bring them along inside your soul,
unless your soul sets them up in front of you.
Hope that your journey is a long one.
May there be many a summer morning when,
with what pleasure, what joy,
you come into harbors seen for the first time;
may you stop at Phoenician trading stations
to buy fine things,
mother of pearl and coral, amber and ebony,
sensual perfume of every kind—
as many sensual perfumes as you can;
and may you visit many Egyptian cities
to gather stores of knowledge from their scholars.
Keep Ithaka always in your mind.
Arriving there is what you are destined for.
But do not hurry the journey at all.
Better if it lasts for years,
so you are old by the time you reach the island,
wealthy with all you have gained on the way,
not expecting Ithaka to make you rich.
Ithaka gave you the marvelous journey.
Without her you would not have set out.
She has nothing left to give you now.
And if you find her poor, Ithaka won’t have fooled you.
Wise as you will have become, so full of experience,
you will have understood by then what these Ithakas mean.
C. P. Cavafy (Ithaka, 1911) - translated by Edmund Keeley/Philip Sherrard
If you said I'm sick of this place
I would listen to you
I wouldn't hesitate
And whether it's for a town
A godforsaken place
It wouldn't bother me
I'd be ready as if
I was waiting …
Sunday morning and I'm falling I've got a feeling I don't want to know Early dawning, Sunday morning It's all the streets you crossed, not so long ago Lou Reed & John Cale [Sunday morning, 1967]
We had been everywhere. We had really seen nothing. And I catch myself thinking today that our long journey had only defiled with a sinuous trail of slime the lovely, trustful, dreamy, enormous country that by then, in retrospect, was no more to us than a collection of dog-eared maps, ruined tour books, old tires, and her sobs in the night — every night, every night — the moment I feigned sleep.
Vladimir Nabokov [Lolita, 1955] Thanks to my friend Dimitri
… εκεί μας βρήκε μια πρώτη πνοή της βόρειας ερήμου· εκείνος ο αέρας ο τόσο καθαρός για να περιγραφεί, που μιλούσε για την τέλεια μοναξιά, για το ξερό χορτάρι και τον ήλιο πάνω στους φλεγόμενους αμμόλοφους.
Thomas Edward Lawrence (Λώρενς της Αραβίας) [Επτά στύλοι της σοφίας, 1927]
Die griechische Landschaft ruht ganz auf dem Blau. Blau sind Gebirge, Wasser und Himmel, und das ist in Griechenland alles. Also, wer blau liebt, ist hier am richtigen Platz. The greek landscape is based entirely on blue. The mountains are blue, the water and the sky are blue, and this is everything in Greece. Those who love blue, are here at the right place. Erhart Kaestner [Oelberge Weinberge, 1953]
The South Kaibab Trail, the best and least traveled of the two maintained Grand Canyon South Rim paths begins along the side road to Yaki Point. For most of its 6.5 mile length the South Kaibab Trail follows the top of a ridge and so has extensive views along the Grand Canyon in both directions, however there is little shade. The trail descends 4,820 feet in total; there is drinking water at the start and at the river but not in between. Hence because of steepness, exposure to the sun and lack of water the South Kaibab is more difficult and strenuous than the Bright Angel trail, although it is slightly more scenic. Hazards hikers can encounter along the South Kaibab Trail include dehydration, sudden rainstorms, lightning, loose footing, rockfall, encounters with wildlife, and extreme heat. https://www.nps.gov/grca/planyourvisit/upload/SouthKaibabTrail.pdf
