Great Things, Small Things

If I cannot do great things, 

I can do small things in a great way.

Martin Luther King, Jr. (January 15, 1929 – April 4, 1968)

εις μνήμην

 

Δώρο Θεού για εμένα η συμμετοχή μου στον κοινό πόνο

Αναστάσιος Γιαννουλάτος

Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας

4 Νοεμβρίου 1929 - 25 Ιανουαρίου 2025

δεδομένα, ενέργεια και βιωσιμότητα

Ο εξέχων Έλληνας της διασποράς Δρ. Γεώργιος Κοτρώτσιος, επί πολλά έτη διευθυντικό στέλεχος του ελβετικού κέντρου τεχνολογικής έρευνας και καινοτομίας CSEM (Centre Suisse d'Electronique et de Microtechnique), στο εξαιρετικό βιβλίο του "Data, New Technologies and Global Imbalances", πραγματεύεται, μεταξύ άλλων, και τη βιωσιμότητα της παραγωγής, αποθήκευσης, διάθεσης και χρήσης δεδομένων, αναφορικά με τους πόρους που είναι απαραίτητοι για όλη αυτήν την αλυσίδα. 

Ο πρωταρχικός πόρος, που όλοι τον κατανοούμε και τον σκεφτόμαστε είναι η ενέργεια. Ωστόσο απαραίτητος πόρος δεν είναι μόνον η ενέργεια, αλλά και ο αποθηκευτικός χώρος, το εύρος ζώνης (bandwidth, για τη διάθεση) και οι υπολογιστικοί πόροι (για την επεξεργασία των δεδομένων και την παραγωγή δεδομένων υψηλότερου επιπέδου). 

Αν και διαισθητικά αντιλαμβανόμαστε τη συνεχή αύξηση δεδομένων στην καθημερινότητά μας, οι αριθμοί πάντα βοηθούν να σχηματίζουμε ακριβέστερη εικόνα. Οι εμβληματικές διαστημικές αποστολές Apollo που έφεραν τον άνθρωπο στο πρώτο (και μοναδικό μέχρι σήμερα) ουράνιο σώμα πέραν του πλανήτη μας - τη Σελήνη - ολοκληρώθηκαν με επικοινωνίες εύρους ζώνης 1,5 Mbps (1,5 εκατομμύρια bit ανά δευτερόλεπτο). Στις μέρες μας η μέση παραγωγή δεδομένων ανά άτομο στον πλανήτη μας έχει ξεπεράσει το 1,5 MBps (1,5 εκατομμύρια byte ανά δευτερόλεπτο) - δηλαδή ο ρυθμός παραγωγής δεδομένων ανά άνθρωπο είναι τουλάχιστον οκταπλάσιος από τον ρυθμό δεδομένων των αποστολών Apollo. Μικρή υπενθύμιση, ζουν σχεδόν 8 δισεκατομμύρια άνθρωποι στον πλανήτη Γη. Και βεβαίως η τάση παραγωγής δεδομένων (όποια κι αν είναι η ποιότητα τους ...) είναι αυξητική. 

Side comment: οι υπολογιστές που εμπλέκονται στην παραγωγή, επεξεργασία, αποθήκευση, ανάκτηση, διάθεση όλων αυτών των δεδομένων, χρειάζονται ενέργεια όχι μόνο για να λειτουργούν, αλλά και για να ψύχονται. 

Η πρόσβαση στους απαραίτητους πόρους και η διαχείριση αυτών είναι ο ένας από τους τρεις πυλώνες βιωσιμότητας. Οι άλλοι δύο είναι η οικονομική βιωσιμότητα και η κοινωνική βιωσιμότητα. Χωρίς τη βιωσιμότητα, όλα (ΟΛΑ, εμείς, το περιβάλλον, η κοινωνία, η οικονομία) υπόκεινται σε αστάθεια ...

Τα υπόλοιπα στο βιβλίο.

τζάμπα μαγκιά - all hat and no cattle

 

Rozalia Luksenburg in Berlin, 1907

Επειδή η τζάμπα μαγκιά της ανέξοδης και χωρίς συνέπειες κριτικής των πάντων από τον ασφαλή καναπέ αρκετές φορές ξεφεύγει (άραγε σε προσπάθεια εντυπωσιασμού και επίδειξης; άγνωστο, καθότι άβυσσος η ψυχή του ανθρώπου), παραθέτω μερικές σταράτες κουβέντες ενός ανθρώπου που κάθε άλλο παρά από τον καναπέ σχολίαζε.

Because the inexpensive and inconsequential criticism of everything from the safety of our couch often goes astray (perhaps in an effort to impress and show off? - unknown, since the human soul is an abyss), I quote some straight words of a person who had never commented from the couch.

Schließlich muß man sich sagen, daß es keinen Sinn hat, alles zu kritisieren, über alles zu brummen, ohne es selbst besser zu machen.

Rosa Luxemburg in einem Brief an ihren Gefährten Leo Jogiches vom 22. Januar 1899

Τέλος, πρέπει να πει κανείς στον εαυτό του ότι δεν έχει νόημα να επικρίνει τα πάντα, να γκρινιάζει για τα πάντα, χωρίς να κάνει κάτι καλύτερο ο ίδιος.

Η Ρόζα Λούξεμπουργκ σε μια επιστολή στον σύντροφό της Leo Jogiches στις 22 Ιανουαρίου 1899

Finally, you have to tell yourself that there is no point in criticising everything, grumbling about everything, without doing it better yourself.

Rosa Luxemburg in a letter to her companion Leo Jogiches of 22 January 1899

για τους νεκρούς μας και την κληρονομιά τους

 Πίνακας Χρήστου Μποκόρου

Πάνω στα ματωμένα πουκάμισα των πεθαμένων

εμείς καθόμαστε τα βράδια

και ζωγραφίζουμε σκηνές από την αυριανή ευτυχία του κόσμου.

Έτσι γεννήθηκαν οι σημαίες μας.

Τάσος Λειβαδίτης

Τα Φώτα των δασκάλων μας

 

Με τον Δάσκαλό μου, Καθηγητή Γιάννη Τσουκαλά

Τη μέρα των Φώτων θυμόμαστε με ευγνωμοσύνη τους Δασκάλους που φώτισαν τον νου και την καρδιά μας. 

Τον περασμένο Σεπτέμβριο είχα συμμετάσχει σε ένα ωραίο αφιέρωμα στο "Κ" της Καθημερινής για τους αγαπημένους μου δασκάλους.

https://1drv.ms/b/s!Akpx0yeihiGHhYleR5XDB5v4cSDbFA?e=3qobbl (το άρθρο σε PDF)

https://www.kathimerini.gr/k/k-magazine/562044880/daskaloi-poy-den-xechnioyntai/ (το άρθρο στον ιστοχώρο της Καθημερινής) 

Παραθέτω και το πλήρες αρχικό κείμενο, πριν από τη μείωση της έκτασής του λόγω περιορισμών χώρου του περιοδικού.

 

Με συγκίνησε πολύ η ιδέα σας να μιλήσουμε για τους αγαπημένους μας δασκάλους. Όλοι έχουμε συναντήσει πολλούς κατ’ επάγγελμα δασκάλους στη ζωή μας. Κάποιοι από αυτούς ήταν ικανοί και αποτελεσματικοί, κάποιοι αδιάφοροι και περιττοί, κάποιοι άλλοι απλώς διεκπεραιωτικοί, και κάποιοι ίσως δήθεν, ανεπαρκείς ή ακόμη και διπρόσωποι. Διαφορετικοί άνθρωποι με διαφορετικούς χαρακτήρες και διαφορετικές ποιότητες - τίποτε το ασυνήθιστο όπως καλά γνωρίζουμε. Φυσικά όλοι θα θέλαμε ιδανικά τον τέλειο δάσκαλο, ξέρουμε όμως ότι η ζωή σπανίως μας προσφέρει την τελειότητα.

Όσοι ήμασταν τυχεροί, γνωρίσαμε κάποιους δασκάλους που ξεχώρισαν, μίλησαν στο μυαλό και στην καρδιά μας και έμειναν στη ζωή μας. Θα μου επιτρέψετε να αναφερθώ σε τρεις δασκάλους μου. Δεν είναι οι μόνοι καλοί δάσκαλοι που είχα την τύχη να βρεθούν στη ζωή μου, αλλά ήταν οι πιο ξεχωριστοί. 

Θα αρχίσω από την Ελένη Μήττα, τη θεολόγο που ήρθε πρωτοδιόριστη στο Λύκειο Δοξάτου όταν ήμουν 17 χρονών, μαθητής της Β’ Λυκείου. Ήταν ο πρώτος δάσκαλος που γνώρισα, που σε δεχόταν όπως είσαι, ανεξάρτητα από τις διαφορές απόψεων και προσανατολισμών, ενσαρκώνοντας την ανοχή της διαφορετικότητας που για τόσους (πολλούς!) άλλους είναι μόνο λόγια. Η Ελένη μου δίδαξε, όχι με τα λόγια αλλά με τη ζωή της και τις πράξεις της, την ανεκτικότητα και τη δυνατότητα αγάπης παρά τις διαφορές που μπορεί να μας χωρίζουν. 

Θα συνεχίσω με τον Sir William Ian Axford, διευθυντή του Max Planck Institute for Aeronomy και επιβλέποντα του διδακτορικού μου. Ο Axford ήταν ένα από τα «ιερά τέρατα» της διαστημικής φυσικής κι έτσι έφτασα με δέος στο Ινστιτούτο για τη συνέντευξη, που είχε κλείσει ένα μήνα νωρίτερα δι’ αλληλογραφίας, αφού εκείνη την εποχή το email ήταν σε βρεφικό στάδιο. Έφτασα νωρίς το πρωί με νυχτερινό τρένο και ο οδηγός του Ινστιτούτου που με παρέλαβε από τον σταθμό, με πήγε στη βιβλιοθήκη να περιμένω τον Axford. Φανταστείτε την έκπληξή μου, ή μάλλον το σοκ, όταν με το καλημέρα ο Axford πήρε τη μικρή μου βαλίτσα και προχώρησε στο γραφείο του. Τη δεκαετία του 1980 οι περισσότεροι Έλληνες καθηγητές πανεπιστημίου είχαν ύφος χιλίων (τουλάχιστον) καρδιναλίων και ακόμη κι εκείνοι που δεν το είχαν, είναι εξαιρετικά απίθανο να κουβαλούσαν τη βαλίτσα του φοιτητάκου που ήρθε για συνέντευξη. Ο Axford μού δίδαξε, πέρα από την επιστημονική μεθοδολογία και την κριτική ματιά, τη σεμνότητα και την ευγένεια. Πέθανε πριν από δώδεκα χρόνια στην πατρίδα του, τη Νέα Ζηλανδία. 

Άφησα για το τέλος τον δάσκαλο με τον οποίο είχα την πιο σταθερή και μακρόχρονη σχέση, η οποία  συνεχίζεται ως και σήμερα. Πρόκειται για τον Γιάννη Τσουκαλά, καθηγητή μου στο Τμήμα Φυσικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Ήταν ξεχωριστός για μένα, όχι μόνο λόγω της διδασκαλίας του, αλλά και λόγω της ευρύτητας των πνευματικών ανησυχιών και γνώσεών του – πέρα από τον ορίζοντα της φυσικής. Ήταν επίσης ένας από τους πιο προσηνείς καθηγητές εκείνα τα χρόνια. Παρά το ότι η μεταγενέστερη πορεία μου δεν ήταν στο δικό του επιστημονικό πεδίο, ποτέ δεν έπαψα να τον συμβουλεύομαι και ποτέ δεν διακόπηκε η επικοινωνία μας, ούτε τη δεκαετία που εργαζόμουν εκτός Ελλάδας. Μού δίδαξε ότι η αριστεία είναι το θεμέλιο μιας επιτυχημένης επαγγελματικής ζωής και πηγή προσωπικής ικανοποίησης. Μου δίδαξε πως αν βάζεις την καρδιά σου σε ό,τι κάνεις, θα το κάνεις καλύτερα. Μού δίδαξε ότι η χαρά της ζωής εκτείνεται (και) πέρα από τα στενά επαγγελματικά μας επιτεύγματα. Τέλος μού δίδαξε ότι η σοβαρότητα, η υπευθυνότητα και η ακεραιότητα είναι ο τρόπος ζωής που οφείλουμε πρωτίστως στον εαυτό μας, αλλά και σε όσους συναναστρεφόμαστε – ειδικά αν είναι μαθητές μας! 

Παραμονή Χριστουγέννων

 Νεάπολη Βοιών Λακωνίας, Παραμονή Χριστουγέννων 1955       

Το κύμα είχε κουκουλώσει μάντρες και φυτά, αυλές και ζωντανά. 

Όλοι έστρεφαν τα μάτια κατά τον Κάβο-Μαλιά από όπου θα ξεπρόβαλλε το πλοίο της γραμμής. Βράδιαζε… Στο σπίτι μας, που ευωδίαζε, η ατμόσφαιρα ήταν γιορτινή. Ευλογημένες ώρες. Συν τη χαρά ότι είχαμε κοντά τον πατέρα που -λόγω Χριστουγέννων- δεν ταξίδευε. 

Εκείνο το απόγευμα, ανήσυχος με τον καιρό, είχε στηθεί από νωρίς στο λιμάνι. Τα παιδιά είχαν τελειώσει με τα κάλαντα, ζεσταίνονταν, ξεκουράζονταν, μα ήταν ακόμη με τις εικόνες της ημέρας στα μάτια. 

Ο μόνος ήχος που ακουγόταν στη γειτονιά ήταν το χτύπημα του χαβανόχερου. Ήχος ασημένιος, χαρμόσυνος. Νύχτα προχωρημένη μας ξάφνιασε η σειρήνα του βαποριού. Σαν να αγκομαχούσε. Φαίνεται το καράβι προσπαθούσε να ποδίσει και δυσκολευόταν. 

Αργότερα ταραχτήκαμε όταν ακούσαμε την αγωνιώδη φωνή του πατέρα:

«Σπυριδούλα, άνοιξε! Ελάτε. Για το Θεό!»

Έβρεχε κρουνηδόν, η θάλασσα μούγκριζε και ο πατέρας βαστούσε από τους ώμους ένα νεαρό φοβισμένο αντρόγυνο. 

«Δεν υπήρχε ούτε τρύπα στο ξενοδοχείο. To αγκαζάρισαν οι Τσιριγώτες μέχρι να καλοσυνέψει…»

«Μαρία τ’ όνομα της κοπέλας, Τεοντόρ του άντρα. Ρουμάνοι. Καλαθάδες. Μόνο κάντε γρήγορα! Το κορίτσι όπου να ‘ναι γεννάει. Σπυριδούλα, ετοίμασε το κρεβάτι κι εσύ, μάνα, τα πρέποντα. Εγώ πάω για τη μαμή».

Στο κρεβάτι των γονιών μου γεννήθηκε το ξένο κοριτσάκι. Εύκολα σαν να το είχε η μάνα αγκαλιά και το απόθεσε στην ασφάλεια και στη ζέστα.

Όταν με άφησαν να τις δω, έλαμπε το μελαχρινό πρόσωπο της Μαρίας, ενώ το μωρό ήταν σαν ανθός. Ο άγνωστος πατέρας έκλαιγε ντροπαλά. 

Η γιαγιά έψαλε «Ευφραίνου, Βηθλεέμ, Ευφραθά…» κι εγώ, με μάτια λαμπερά κι ένα ακόμη πιο λαμπερό χαμόγελο, πήγα και ακούμπησα την κούκλα μου, τη Ρόζα, δίπλα στη μάνα που ψιθύριζε γλυκά στο νεογέννητο. 

© Χρήστος Μποκόρος

Μόλις ακούστηκαν οι καμπάνες της Άγια- Τριάδας είπα πως θα πετάξω εκεί ψηλά, στη λάμψη των αστεριών! Καλά Χριστούγεννα!!!   

Ελένη Σαραντίτη

Tribute to Yohsuke Kamide

 

Konnichiwa!

I am extremely honoured to participate in this memorial symposium together with such distinguished colleagues from Japan and from all over the world. The wide geographical spread of speakers demonstrates the international recognition of Kamide’s work and of his scientific and personal irradiance and heritage.

I am very moved and at the same time delighted to share my humble memories from Kamide sensei. Indeed I could talk for hours about my experience from meeting him and enjoying his mentorship, but I have to do this in ten minutes, which means that this is only a small selection of my memories.

My very first contact with Kamide sensei was back in 1994, when I was a post-doc at the Max Planck Institute in Germany. At that time, I was working on the dynamics of magnetospheric substorms, and I received a letter from Kamide sensei, who encouraged me to turn my attention to magnetic storm dynamics. Of course it was a surprise and a great joy to receive a communication from a living legend and I was very much influenced from this encouragement. This led to a series of very interesting and impactful studies, many of which were in collaboration with Kamide himself.

I then received an invitation to present my work at the 21st IUGG Assembly in Boulder, Colorado, in July 1995. This presentation marked my initiation in magnetic storm research. 

In the meanwhile I moved to Greece and in September 1997 Kamide sensei invited me to participate in the 4th International Conference on Substorms, which was held at Hamana Lake in March 1998. 

For me it was a great pleasure to come back to Japan, after my very first trip in 1990, when I had come to Hakone for the so-called ICS-0, namely the Chapman Conference on Magnetospheric Substorms. During that conference I also met in person, for the first time, Nishida sensei and Machida sensei. 

At ICS-4 Kamide san invited me to come to STELab as a visiting Associate Professor, which I gladly accepted. And so it came that I spend three months of 1998 in Toyokawa, a small town in the outskirts of Nagoya. 

During that stay, Kamide san was extremely helpful with all of my practical problems, including for example advice for train travels, or introduction to Japanese gastronomy, which was indeed very precious for a gaijin. In May 1998 we travelled together to Tokyo for the Japan Earth and Planetary Science Joint Meeting.

Travelling to Tokyo by Shinkansen in May 1998

In anticipation of the conference participation in the Japanese capital, I took the initiative and looked for rooms and found some in a hotel called Shinjuku Park Hotel. Kamide sensei was a bit sceptical about the hotel, as he had never heard about it, but nevertheless he let me make the booking despite him being skeptical. I think he did it just for the sake of encouraging the young European to explore Japan. This was one of his most important virtues: even when he was skeptical or even when he disagreed, he would encourage you to explore your ideas and try yourself. I believe that this is one of the highest qualities of mentoring, and Kamide sensei excelled in this … 

In April 1999 I had the pleasure of organizing the Brazil VI meeting in Athens, and welcome Kamide sensei in Greece ...

(from right to left) Kamide sensei in Athens, in April 1999, together with Bruce Tsurutani, Vytenis Vasyliunas, Walter Gonzalez, and myself.

From my talk at the Kamide Memorial Meeting, today

My last meeting with Kamide sensei, in his native Hokkaido, November 2017

Ισότητα και ανισότητα

 

Corn dance - Acoma Pueblo, 1995

... τόσο ο Κώδικας του Χαμουραμπί όσο και η Αμερικανική Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας ισχυρίζονται ότι περιγράφουν τις οικουμενικές και αιώνιες αρχές της δικαιοσύνης, αλλά σύμφωνα με τους Αμερικανούς όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι, ενώ σύμφωνα με τους Βαβυλωνίους οι άνθρωποι είναι αναμφισβήτητα άνισοι ... Τόσο ο Χαμουραμπί όσο και οι Αμερικανοί Πατέρες του Έθνους φαντάστηκαν μια πραγματικότητα που ορίζεται από οικουμενικές και αμετάβλητες αρχές, όπως η ισότητα ή η ιεραρχία. Ωστόσο, το μοναδικό μέρος όπου υπάρχουν τέτοιες αρχές είναι η γόνιμη φαντασία των σάπιενς και οι μύθοι που επινοούν και αφηγούνται ο ένας στον άλλον. Οι αρχές αυτές δεν έχουν καμία αντικειμενική εγκυρότητα. 

Για εμάς είναι εύκολο να δεχτούμε ότι ο διαχωρισμός των ανθρώπων σε "ανώτερους" και "κατώτερους" είναι πλάσμα της φαντασίας. Ωστόσο, η ιδέα ότι όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι είναι επίσης μύθος. Με ποια έννοια είναι όλοι οι άνθρωποι ίσοι μεταξύ τους; Υπάρχει άραγε κάποια αντικειμενική πραγματικότητα, έξω από την ανθρώπινη φαντασία, στην οποία είμαστε πραγματικά ίσοι; Είναι μήπως όλοι οι άνθρωποι ίσοι βιολογικά; ...

Yuval Noah Harari (Sapiens - Μια σύντομη ιστορία του Ανθρώπου)

Justice and liberality

As Mankind becomes more liberal, they will be more apt to allow that all those who conduct themselves as worthy members of the community are equally entitled to the protections of civil government. I hope ever to see America among the foremost nations of justice and liberality.

George Washington

έρωτας, ζητιανιά και πλούτος μαζί

 

Gustav Klimt - Der Kuss (1908)

Σας παραπέμπω στη Διοτίμα του Συμποσίου του Πλάτωνα – τα λέει πολύ καλά. Η Πενία και ο Πλούτος, καλεσμένοι, σ’ ένα γάμο μεθύσανε και ο Πλούτος ξεμονάχιασε την Πενία και καρπός αυτής της ενώσεως υπήρξε ο Έρωτας. Γι’ αυτό ο έρωτας είναι φτώχεια και ζητιανιά και συγχρόνως αίσθηση μεγάλη πλούτου. 

Γιάννης Τσαρούχης, "Μάτην ωνείδισαν την ψυχήν μου" (1993)

Remembering John Lennon

Remembering John Lennon, 40 years from his assassination

Let me take you down, 'cause I'm going to strawberry fields.
Nothing is real and nothing to get hungabout.
Strawberry fields forever.

Living is easy with eyes closed, misunderstanding all you see.
It's getting hard to be someone but it all works out, it doesn't matter much to me.
Let me take you down, 'cause I'm going to strawberry fields.
Nothing is real and nothing to get hungabout.
Strawberry fields forever.

No one I think is in my tree, I mean it must be high or low.
That is you can't you know tune in but it's all right, that is I think it's not too bad.
Let me take you down, 'cause I'm going to strawberry fields.
Nothing is real and nothing to get hungabout.
Strawberry fields forever.

Always, no sometimes, think it's me, but you know I know when it's a dream.
I think I know I mean a 'yes' but it's all wrong, that is I think I disagree.
Let me take you down, 'cause I'm going to strawberry fields.
Nothing is real and nothing to get hungabout.
Strawberry fields forever.
Strawberry fields forever.

Ντίνος Χριστιανόπουλος

bar / © samiamidi

Ατάκτως ερριμμένα εις μνήμην Ντίνου Χριστιανόπουλου

καημένε Μακρυγιάννη να 'ξερες
γιατί το τζάκισες το χέρι σου
το τζάκισες για να χορεύουν σέικ
τα κωλόπαιδα


και τί δεν κάνατε για να με θάψετε
όμως ξεχάσατε πως ήμουν σπόρος


αν δεν μπορείς να χτίσεις
μπορείς να σκάψεις 
αν δεν μπορείς να γίνεις
μπορείς να είσαι


Τί νὰ τὰ κάνω τὰ τραγούδια σας
ποτὲ δὲ λένε τὴν ἀλήθεια
ὁ κόσμος ὑποφέρει καὶ πονᾷ
κι ἐσεῖς τὰ ἴδια παραμύθια
Τί νὰ τὰ κάνω τὰ τραγούδια σας
εἶναι πολὺ ζαχαρωμένα
ταιριάζουν σὲ σοκολατόπαιδα
μὰ δὲ ταιριάζουνε γιὰ μένα


Ἡ θάλασσα εἶναι σὰν τὸν ἔρωτα:
μπαίνεις καὶ δὲν ξέρεις ἂν θὰ βγεῖς.
Πόσοι δὲν ἔφαγαν τὰ νιάτα τους –
μοιραῖες βουτιές, θανατερὲς καταδύσεις,
γράμπες, πηγάδια, βράχια ἀθέατα,
ρουφῆχτρες, καρχαρίες, μέδουσες.
Ἀλίμονο ἂν κόψουμε τὰ μπάνια
Μόνο καὶ μόνο γιατί πνίγηκαν πεντέξι.
Ἀλίμονο ἂν προδώσουμε τὴ θάλασσα
Γιατὶ ἔχει τρόπους νὰ μᾶς καταπίνει.
Ἡ θάλασσα εἶναι σὰν τὸν ἔρωτα:
χίλιοι τὴ χαίρονται – ἕνας τὴν πληρώνει


Ὅταν σὲ περιμένω καὶ δὲν ἔρχεσαι,
ὁ νοῦς μου πάει στοὺς τσαλακωμένους,
σ᾿ αὐτοὺς ποὺ ὧρες στέκονται σὲ μία οὐρά,
ἔξω ἀπὸ μία πόρτα ἢ μπροστὰ σ᾿ ἕναν ὑπάλληλο,
κι ἐκλιπαροῦν μὲ μία αἴτηση στὸ χέρι
γιὰ μία ὑπογραφή, γιὰ μία ψευτοσύνταξη.
Ὅταν σὲ περιμένω καὶ δὲν ἔρχεσαι,
γίνομαι ἕνα με τοὺς τσαλακωμένους.

Ντίνος Χριστιανόπουλος (Κωνσταντίνος Δημητριάδης) 20 Μαρτίου 1931 - 11 Αυγούστου 2020

διαφορετικότητα και μικροπρέπεια

Διαφορετικότητα, Hieronymus Bosch

Με θλίβει αφάνταστα το εκ πρώτης όψεως παράδοξο φαινόμενο, άνθρωποι που διακηρύσσουν με πάθος την αξία της αλληλεγγύης, της συνύπαρξης, της αποδοχής του διαφορετικού άλλου, στην πράξη όχι απλώς να μην αποδέχονται τον διαφορετικό άλλο, αλλά αντιθέτως να λοιδωρούν και να στοχοποιούν όποιον δεν είναι συμβατός με την κοσμοθεωρία τους. Και επιπλέον, στην πράξη να αντιμετωπίζουν τη διαφορετικότητα με μισαλλοδοξία και μικροπρέπεια. Όπως πολύ εύστοχα είχε παρατηρήσει ο Σοπενάουερ, "από τα μικροπράγματα καταλαβαίνουμε καλύτερα τον χαρακτήρα του ανθρώπου". Τα λόγια τα μεγάλα όταν στην καθημερινότητα ενσαρκώνονται σε συμπεριφορά μικροπρεπή, είναι κούφια και άχρηστα.  

πόσο Ήλιο τρώμε στη ζωή μας;

το φως του δειλινού ταΐζει την Ελένη

Θα το πούμε ευθύς εξαρχής για να μην κρατάμε σε αγωνία τον αναγνώστη: ο άνθρωπος καταναλώνει περίπου μισό γραμμάριο Ήλιο σε όλη του τη ζωή. 

Τόσο λοιπόν είναι το συμπαντικό κόστος της ανθρώπινης ζωής ... μισό γραμμάριο υδρογόνου! Βέβαια η αλήθεια είναι ότι επειδή η ενεργειακή απόδοση από την πηγή στην κατανάλωση δεν φτάνει ποτέ το 100%, μια ακριβέστερη εκτίμηση θα έδινε έναν κάπως μεγαλύτερο αριθμό. Ωστόσο κάπου εκεί είμαστε - οι ενεργειακές ανάγκες του σαρκίου μας καλύπτονται από μια ταπεινή ποσότητα του ελαφρύτερου χημικού στοιχείου της φύσης.

Μια κάπως διεξοδικότερη εξήγηση μπορεί ο ενδιαφερόμενος αναγνώστης να βρει στο σχετικό άρθρο μου στο ιστολόγιο της ομάδας επικοινωνίας της επιστήμης SpaceGates:
https://spacegates.wordpress.com/2020/07/27/πόσο-ήλιο-τρώμε-στη-ζωή-μας/

βλέμμα καθαρό

Englouvi 2001 / © I.A. Daglis

Το περασμένο καλοκαίρι συνέβη να περάσω λίγες μέρες στην ύπαιθρο της Ρουμανικής Μολδαβίας. Περιδιαβαίνοντας τις αυτάρκεις κοινότητες των μικρών χωριών της, γνώρισα μια μέρα έναν ηλικιωμένο λεβεντόκορμο άνδρα που από το πρωί μέχρι το βράδυ αγωνίζεται να δαμάσει τη γη και τα ζώα του. Τη στιγμή που συναπαντήθηκαν τα βλέμματά μας ένιωσα για πρώτη φορά στη ζωή μου ένα αίσθημα που με ανάγκασε να χαμηλώσω τα μάτια μου από ντροπή. Ήταν τόσο καθαρό το βλέμμα αυτού του ανθρώπου, που και μόνο κοιτάζοντάς τον αισθάνθηκα πως τον μολύνω .........

Crete 1939 / © Elli Seiradari (Nelly's)

Βασιλική Νευροκοπλή [H παραμυθητική ζωγραφική της Όλγας Σταυρίδου, 2011]

Για τα πέντε χρόνια από την εκδημία της Όλγας Σταυρίδου

το όπιο του λαού

Josef Stalin (center) and Soviet secret-police head Nikolai Yezhov (right) walk near Moscow in 1937, the same year Yezhov signed Order No. 00447, which began the Great Terror

Η θρησκεία «είναι το όπιο του λαού», είπε ο Μάρξ. «Το όπιο του λαού είναι η επανάσταση, όχι η θρησκεία», είπε η Simone Weil. Το πρώτο: μάθημα για αρχάριους. Το δεύτερο: μάθημα για προχωρημένους. 

Ζήσιμος Λορεντζάτος [Collectanea, 2009]

ου γαρ ήλθον ίνα κρίνω

Russian peasants, 1907 - Sergei Mikhailovich Prokudin-Gorskii

καὶ ἐάν τίς μου ἀκούσῃ τῶν ῥημάτων καὶ μὴ πιστεύση, ἐγὼ οὐ κρίνω αὐτόν· οὐ γὰρ ἦλθον ἵνα κρίνω τὸν κόσμον, ἀλλ’ ἵνα σώσω τὸν κόσμον.

Κατά Ιωάννην ιβ' 47

και αν κάποιος ακούσει τα λόγια μου, και δεν πιστέψει, εγώ δεν τον κρίνω· επειδή, δεν ήρθα για να κρίνω τον κόσμο, αλλά για να σώσω τον κόσμο.

and if any man hear my words, and believe not, I judge him not: for I came not to judge the world, but to save the world.

John 12:47

Matter

Antelope Canyon 2009

"As a man who has devoted his whole life to the most clear headed science, to the study of matter, I can tell you as a result of my research about atoms this much: There is no matter as such. All matter originates and exists only by virtue of a force which brings the particle of an atom to vibration and holds this most minute solar system of the atom together. We must assume behind this force the existence of a conscious and intelligent spirit (orig. geist). This spirit is the matrix of all matter."

Max Planck [1858-1947, German theoretical physicist whose discovery of energy quanta won him the Nobel Prize in Physics in 1918]

from Das Wesen der Materie [The Nature of Matter], speech at Florence, Italy (1944) (from Archiv zur Geschichte der Max-Planck-Gesellschaft, Abt. Va, Rep. 11 Planck, Nr. 1797)

Γιατί να συμβεί σ' εμένα;

© Enki Bilal

Πόσο συχνά λέμε, σκεφτόμαστε, παραπονιόμαστε "γιατί να συμβεί σ' εμένα; γιατί όλα τα κακά/στραβά/ανάποδα να συμβαίνουν σ' εμένα;" και νιώθουμε πως είμαστε οι - μονίμως - αδικημένοι σ' αυτή τη ζωή;

Γιατί (σχεδόν) ποτέ δεν βλέπουμε την πραγματικότητα αντίστροφα; Γιατί να συμβαίνουν τόσα κακά (πείνα, αρρώστεια, πόλεμος, κατατρεγμός, προσφυγιά) σε εκατομμύρια άλλων ανθρώπων και όχι σ' εμάς;

Γιατί στους άλλους και όχι σ' εμένα;

Πολύ εύστοχα το θέτει ο Πάπας Φραγκίσκος (κατά κόσμον Χόρχε Μάριο Μπεργκόλιο) σε μια σύντομη ομιλία που αξίζει να παρακολουθήσει κανείς: