Friday, January 6, 2023

Τα Φώτα των δασκάλων μας

 

Με τον Δάσκαλό μου, Καθηγητή Γιάννη Τσουκαλά

Τη μέρα των Φώτων θυμόμαστε με ευγνωμοσύνη τους Δασκάλους που φώτισαν τον νου και την καρδιά μας. 

Τον περασμένο Σεπτέμβριο είχα συμμετάσχει σε ένα ωραίο αφιέρωμα στο "Κ" της Καθημερινής για τους αγαπημένους μου δασκάλους.

https://1drv.ms/b/s!Akpx0yeihiGHhYleR5XDB5v4cSDbFA?e=3qobbl (το άρθρο σε PDF)

https://www.kathimerini.gr/k/k-magazine/562044880/daskaloi-poy-den-xechnioyntai/ (το άρθρο στον ιστοχώρο της Καθημερινής) 

Παραθέτω και το πλήρες αρχικό κείμενο, πριν από τη μείωση της έκτασής του λόγω περιορισμών χώρου του περιοδικού.

 

Με συγκίνησε πολύ η ιδέα σας να μιλήσουμε για τους αγαπημένους μας δασκάλους. Όλοι έχουμε συναντήσει πολλούς κατ’ επάγγελμα δασκάλους στη ζωή μας. Κάποιοι από αυτούς ήταν ικανοί και αποτελεσματικοί, κάποιοι αδιάφοροι και περιττοί, κάποιοι άλλοι απλώς διεκπεραιωτικοί, και κάποιοι ίσως δήθεν, ανεπαρκείς ή ακόμη και διπρόσωποι. Διαφορετικοί άνθρωποι με διαφορετικούς χαρακτήρες και διαφορετικές ποιότητες - τίποτε το ασυνήθιστο όπως καλά γνωρίζουμε. Φυσικά όλοι θα θέλαμε ιδανικά τον τέλειο δάσκαλο, ξέρουμε όμως ότι η ζωή σπανίως μας προσφέρει την τελειότητα.

Όσοι ήμασταν τυχεροί, γνωρίσαμε κάποιους δασκάλους που ξεχώρισαν, μίλησαν στο μυαλό και στην καρδιά μας και έμειναν στη ζωή μας. Θα μου επιτρέψετε να αναφερθώ σε τρεις δασκάλους μου. Δεν είναι οι μόνοι καλοί δάσκαλοι που είχα την τύχη να βρεθούν στη ζωή μου, αλλά ήταν οι πιο ξεχωριστοί. 

Θα αρχίσω από την Ελένη Μήττα, τη θεολόγο που ήρθε πρωτοδιόριστη στο Λύκειο Δοξάτου όταν ήμουν 17 χρονών, μαθητής της Β’ Λυκείου. Ήταν ο πρώτος δάσκαλος που γνώρισα, που σε δεχόταν όπως είσαι, ανεξάρτητα από τις διαφορές απόψεων και προσανατολισμών, ενσαρκώνοντας την ανοχή της διαφορετικότητας που για τόσους (πολλούς!) άλλους είναι μόνο λόγια. Η Ελένη μου δίδαξε, όχι με τα λόγια αλλά με τη ζωή της και τις πράξεις της, την ανεκτικότητα και τη δυνατότητα αγάπης παρά τις διαφορές που μπορεί να μας χωρίζουν. 

Θα συνεχίσω με τον Sir William Ian Axford, διευθυντή του Max Planck Institute for Aeronomy και επιβλέποντα του διδακτορικού μου. Ο Axford ήταν ένα από τα «ιερά τέρατα» της διαστημικής φυσικής κι έτσι έφτασα με δέος στο Ινστιτούτο για τη συνέντευξη, που είχε κλείσει ένα μήνα νωρίτερα δι’ αλληλογραφίας, αφού εκείνη την εποχή το email ήταν σε βρεφικό στάδιο. Έφτασα νωρίς το πρωί με νυχτερινό τρένο και ο οδηγός του Ινστιτούτου που με παρέλαβε από τον σταθμό, με πήγε στη βιβλιοθήκη να περιμένω τον Axford. Φανταστείτε την έκπληξή μου, ή μάλλον το σοκ, όταν με το καλημέρα ο Axford πήρε τη μικρή μου βαλίτσα και προχώρησε στο γραφείο του. Τη δεκαετία του 1980 οι περισσότεροι Έλληνες καθηγητές πανεπιστημίου είχαν ύφος χιλίων (τουλάχιστον) καρδιναλίων και ακόμη κι εκείνοι που δεν το είχαν, είναι εξαιρετικά απίθανο να κουβαλούσαν τη βαλίτσα του φοιτητάκου που ήρθε για συνέντευξη. Ο Axford μού δίδαξε, πέρα από την επιστημονική μεθοδολογία και την κριτική ματιά, τη σεμνότητα και την ευγένεια. Πέθανε πριν από δώδεκα χρόνια στην πατρίδα του, τη Νέα Ζηλανδία. 

Άφησα για το τέλος τον δάσκαλο με τον οποίο είχα την πιο σταθερή και μακρόχρονη σχέση, η οποία  συνεχίζεται ως και σήμερα. Πρόκειται για τον Γιάννη Τσουκαλά, καθηγητή μου στο Τμήμα Φυσικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Ήταν ξεχωριστός για μένα, όχι μόνο λόγω της διδασκαλίας του, αλλά και λόγω της ευρύτητας των πνευματικών ανησυχιών και γνώσεών του – πέρα από τον ορίζοντα της φυσικής. Ήταν επίσης ένας από τους πιο προσηνείς καθηγητές εκείνα τα χρόνια. Παρά το ότι η μεταγενέστερη πορεία μου δεν ήταν στο δικό του επιστημονικό πεδίο, ποτέ δεν έπαψα να τον συμβουλεύομαι και ποτέ δεν διακόπηκε η επικοινωνία μας, ούτε τη δεκαετία που εργαζόμουν εκτός Ελλάδας. Μού δίδαξε ότι η αριστεία είναι το θεμέλιο μιας επιτυχημένης επαγγελματικής ζωής και πηγή προσωπικής ικανοποίησης. Μου δίδαξε πως αν βάζεις την καρδιά σου σε ό,τι κάνεις, θα το κάνεις καλύτερα. Μού δίδαξε ότι η χαρά της ζωής εκτείνεται (και) πέρα από τα στενά επαγγελματικά μας επιτεύγματα. Τέλος μού δίδαξε ότι η σοβαρότητα, η υπευθυνότητα και η ακεραιότητα είναι ο τρόπος ζωής που οφείλουμε πρωτίστως στον εαυτό μας, αλλά και σε όσους συναναστρεφόμαστε – ειδικά αν είναι μαθητές μας! 


No comments:

Post a Comment